Straatfotograaf Nico Jesse maakte in 1942 in de Agnietenstraat in Utrecht een foto van drie joodse meisjes. Jarenlang bleef onduidelijk wie het middelste meisje was. Twee historisch onderzoekers uit Utrecht hebben nu echter de naam en het levensverhaal achterhaald van het meisje. Op een Amerikaanse website ontdekten ze een foto van een meisje waarin ze het ‘onbekende meisje’ herkenden. Het blijkt te gaan om Lies Simons.
Familieleden hebben inmiddels bevestigd dat op de foto inderdaad Lies is te zien. Hoewel zij de foto nooit eerder zagen – de familie woont in de Verenigde Staten – herkenden ze haar volgens historisch onderzoekers Jim Terlingen en Victor Frederik met absolute zekerheid.
De foto van Jesse wordt beschouwd als een van de iconische Utrechtse beelden van de Tweede Wereldoorlog. Het beeld werd geschoten in de Agnietenstraat bij het gebouw Fundatie van Renswoude. De meisjes dragen een jodenster. Vanaf begin mei 1942 waren joodse burgers verplicht om zo’n ster te dragen. De fotograaf had van de Utrechtse gemeentearchivaris opdracht gekregen het straatbeeld vast te leggen omdat hij bang was dat Utrecht hetzelfde lot zou treffen als Rotterdam in de meidagen van 1940. Jesse maakte in totaal zo’n vijfhonderd foto’s.
De foto van de drie meisjes met jodenster wordt geregeld gebruikt in publicaties over de jodenvervolging. In 2019 maakte hij deel uit van een selectie van de provincie Utrecht om uitgekozen te worden als de meest aansprekende beelden van de Tweede Wereldoorlog.
Onderduik
Lies Simons overleefde de oorlog samen met haar zus Hella op een onderduiklocatie in De Meern bij de familie Collard. Ook hun ouders overleefden de oorlog dankzij onderduik. Eind vijftig vertrok Lies naar de Verenigde Staten, waar haar zus enkele jaren eerder ook naartoe was geëmigreerd. Beiden trouwden er en kregen een gezin. Ze onderhielden hun verdere leven nauwe contacten met hun onderduikgevers, Henri en Annette Collard. De Collards kregen in 2003 een Yad Vashem-oorkonde voor hun moed. Lies Wishner-Simons overleed in december 2021 in de Verenigde Staten. Ze werd 86 jaar oud.
Historisch onderzoekers Jim Terlingen (1965) en Victor Frederik (1952) zijn beiden al enige jaren bezig met het opdiepen van verhalen en feiten over joodse inwoners van Utrecht gedurende de Tweede Wereldoorlog. Terlingen rondt op dit moment een boek af over de lokale Joodse Raad en Frederik onderzoekt de geschiedenis van de Joodse school in Utrecht.
Boek: Utrecht 1942 – Foto’s van Nico Jesse
