Kardinaal – Betekenis van het begrip

Een kardinaal is een zeer voorname geestelijke rang, of waardigheid, binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Wat houdt de positie van kardinaal in?

De rang van kardinaal is na die van de paus de hoogste binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Een andere benaming die wel aan deze rang gegeven wordt, is ‘Prins der Kerk’. De term is ontleend aan het Latijnse begrip cardo, wat ‘keerpunt’, ‘spilfunctie’ of ‘iets waar het om draait’ betekent. Deze benaming geeft dus als aan dat wie kardinaal is een hoge waardigheid heeft binnen de rooms-katholieke hiërarchie.

Al onder de vierde-eeuwse paus Silvester I was sprake van zogeheten ‘cardinales’. Aanvankelijk ging het toen om priesters van vijfentwintig priesterkerken in Rome en omgeving.

Vanaf de zesde eeuw werd het begrip gebruikt voor hoge geestelijken, die promotie binnen de kerk gemaakt hadden. Later in de Middeleeuwen werd het begrip alleen gebruikt voor de voornaamste priesters, diakens en bisschoppen binnen de Romeinse clerus. Vanaf de twaalfde eeuw werden er ook kardinalen benoemd die niet in Rome woonachtig waren.

Kardinalen & de paus

Visueel kenmerkend voor kardinalen is hun rode kledij. De waardigheid van kardinaal wordt verleend aan aartsbisschoppen, het hoofd van een Romeins departement of als eretitel.

De paus heeft het monopolie om kardinalen te benoemen. Andersom heeft het zogeheten college van kardinalen (ook wel de senaat van de Kerk genoemd) het exclusieve recht om een paus te benoemen. Kardinalen helpen ondersteunen de paus bij zijn werk en spreken zich soms uit over ethische, religieuze en spirituele zaken.

Kardinaal als bijvoeglijk naamwoord

Ten slotte wordt kardinaal ook als bijvoeglijk naamwoord gebruikt. Het betekent dan ‘voornaam’, ‘beslissend’ of ‘zeer belangrijk’. De Romeinse schrijver Cicero kent de kardinale deugden wijsheid, gematigdheid, gerechtigheid en sterkte, terwijl binnen het christendom geloof, hoop en liefde beschouwd worden als kardinale deugden.

Bronnen ▼