De Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag heeft acht bijzondere drukwerken gekocht die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gemaakt door Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945). Tijdens de oorlog was Werkman drukker van het uitgeverscollectief De Blauwe Schuit.
De drukwerken werden te koop aangeboden door de erven van Ate Zuithoff (1912-2009), een van de oprichters van de Blauwe Schuit. Dit eind 1940 opgerichte uitgeverscollectief bracht tijdens de oorlog onder soms moeilijke omstandigheden veertig drukwerken in kleine oplagen uit.
De erven van Ate Zuithoff deden de KB onlangs het aanbod de werken te kopen. Volgens de bibliotheek deden ze dit omdat ze het van groot belang vinden dat het materiaal in een publiek toegankelijke instelling zou worden ondergebracht.
Werkman is vooral bekend door zijn uitbundige, kleurige ‘druksels’, zoals hij ze onder meer maakte voor de Chassidische Legenden (1942-43). Onder de acht nu aangekochte werken bevindt zich de directe inspiratiebron voor de suite van twintig prenten: Die Predigt des neuen Jahres (1941). Dit is een van de door Martin Buber vertaalde chassidische legenden, door Werkman geïllustreerd met een in diverse tinten blauw uitgevoerd beeld van een Joods getto.
Wat de KB betreft is het onbetwiste hoogtepunt van de aangeschafte drukken een “kleurige, speelse uitgave” van het gedicht De Zee (1942) van Hendrik Marsman (1899-1940). De oplage hiervan bestond uit slechts twaalf exemplaren, waardoor dit een zeer zeldzame druk is. Het werk van Marsman is vanaf vandaag te zien in De Verdieping van Nederland, de gezamenlijke tentoonstellingsruimte van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief.