Koninklijke Bibliotheek verwerft grote collectie erotica en pornografie

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft een grote particuliere verzameling erotische en pornografische boeken en tijdschriften toegevoegd aan de collectie. Het gaat om ruim 1500 collectiestukken, verschenen in de periode 1880 tot heden.

Het gaat om de collectie van Bert Sliggers, verzamelaar en voormalig conservator van Teylers Museum in Haarlem. Sliggers heeft zijn collectie in meer dan dertig jaar opgebouwd en wilde graag dat deze opgenomen zou worden in een openbare instelling, zodat hij beschikbaar komt voor wetenschap en onderzoek.

Lacunes

Als nationale bibliotheek bewaart de KB één exemplaar van alle Nederlandse publicaties, dus ook van pornografische uitgaven. Omdat men in het verleden echter terughoudend was in het bewaren van pornografie en erotica zijn er met betrekking tot dit onderwerp lacunes in de collectie. Die terughoudendheid kwam vooral doordat tot circa 1970 pornografie werd vervolgd vanwege ‘aanstotelijkheid voor de eerbaarheid’, zoals het Wetboek van Strafrecht bepaalde. De nationale bibliotheek:

“De verzameling van Sliggers vormt een belangrijke aanvulling op onze collectie omdat veel historisch materiaal op dit gebied voorgoed verdwenen leek te zijn. Het nieuw verworven materiaal wordt door ons gezien als waardevol onderzoeksmateriaal voor wetenschappelijke studies naar bijvoorbeeld sociaal-culturele onderwerpen. De manier waarop door de eeuwen heen in de maatschappij wordt omgegaan met pornografie en seksualiteit weerspiegelt een duidelijk tijdsbeeld.”

Onder de oudste stukken van de collectie bevinden zich zeldzame nummers van het blad PstPst!. Dat werd rond 1890 verkocht in de rosse buurt van Amsterdam en bevatte talloze advertenties. Ook zeldzaam zijn de ‘Realistische romans’ die rond 1900 verschenen, met titels als Een slachtoffer harer liefde en De verdorven wellusteling.

De Koninklijke Bibliotheek:

“Veel ‘mondaine weekbladen’ als Pan, Cupido en De Zwarte Kat uit de jaren twintig leken vrijwel onvindbaar, vooral omdat ze door de strenge zedenwet uit die tijd vaak in beslag werden genomen. Uit de naoorlogse periode brengt de collectie een grote hoeveelheid door de Amerikaanse bevrijders geïnspireerde Pin-up-tijdschriften en producten van de Seksuele revolutie in de jaren zestig en zeventig.”

Een groot deel van de collectie is binnenkort te zien in de tentoonstelling Porno op papier. Taboe en tolerantie door de eeuwen heen in Museum Meermanno in Den Haag. Daarnaast verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot in Amsterdam een groot overzichtswerk, getiteld: Onder de toonbank. Pornografie en Erotica in de Nederlanden.

Ook interessant: “Ik deed haar zin, en draafde stijf dat tuintje in.”
Boek: Onder de toonbank – Geschiedenis van de porno