Wie zich ergert aan een bepaald persoon, kan zeggen “krijg de pleuris!” Dit betekent zoveel als “val dood!” of “verdwijn uit mijn ogen en laat je hier nooit meer zien”. Deze verwensing danken we aan echt bestaande ziekte: pleuritis.
Bij pleuritis, dat in de volksmond vaak kortweg pleuris wordt genoemd, is sprake van een ontsteking aan het borstvlies rondom de longen en aan de binnenkant van de thorax, de zogeheten pleura. Wie “Krijg de pleuris!” zegt, wenst een ander dus feitelijk een vervelende ziekte toe, maar de uitdrukking wordt natuurlijk vooral gebruikt als uiting van algemeen ongenoegen over iemand (of iets). Vroeger werd de benaming pleuritis ook wel eens gebruikt als aanduiding voor een bepaalde vorm van tuberculose.
Onze taal kent veel meer verwensingen waarin (oude) ziektes of en aandoeningen een rol spelen. Enkele bekende voorbeelden zijn:
- Teringlijer / Krijg de tering! (tuberculose)
- Tyfuskind (buiktyfus)
- Pokkekind (pokken)
- Mongool
- Klerevent / Krijg de vinkentering (cholera)
