Moloch – Betekenis en herkomst

Het woord moloch wordt tegenwoordig soms gebruikt als aanduiding voor iets groots en logs. Grote, weinig flexibele instituten zoals bijvoorbeeld de belastingdienst of de Europese Unie worden vandaag de dag bijvoorbeeld wel een ‘moloch’ genoemd, vooral wanneer kritiek op dergelijke instellingen wordt geuit. De herkomst van dit woord is terug te vinden in de Bijbel.

In boek Leviticus wordt melding gemaakt van Molech (Melek / Molek / Moloch), een mogelijk Fenicische godheid aan wie destijds ook mensen zouden zijn geofferd. God waarschuwt dat eenieder wie ‘zijn zaad’ aan deze valse godheid geeft, door hem gedood zal worden.

“En Ik zal Mijn aangezicht tegen dien man zetten, en zal hem uit het midden zijns volks uitroeien; want hij heeft van zijn zaad den Molech gegeven, opdat hij Mijn heiligdom ontreinigen, en Mijn heiligen Naam ontheiligen zou. En indien het volk des lands hun ogen enigszins verbergen zal van dien man, als hij van zijn zaad den Molech zal gegeven hebben, dat het hem niet dode; Zo zal Ik Mijn aangezicht tegen dien man en tegen zijn huisgezin zetten, en Ik zal hem, en al degenen, die hem nahoereren, om den Molech na te hoereren, uit het midden huns volks uitroeien.” – Leviticus 20:3-5 (online-bijbel.nl)

EU

Via dit fragment belandde het woord ‘molech’ in onze taal. Na verloop van tijd kwam het woord symbool te staan voor iets kwaads waar alles aan opgeofferd moest worden. En uiteindelijk werd het woord, doorgaans in een negatieve betekenis, ook gebruikt voor grote, logge zaken. Die betekenis heeft het vandaag de dag nog altijd. Een recent voorbeeld vinden we in de Volkskrant van september 2020. In een interview zegt Klaas Knot, directeur van De Nederlandsche Bank dan:

“De EU wordt gezien als een bureaucratische moloch die onwelgevallige dingen over ons beslist. Daarop valt veel af te dingen, het is beslist niet mijn mening, maar de politiek gaat er iets te makkelijk in mee.”

Handig: Lijst van historische uitdrukkingen en woorden

Bronnen ▼