Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 3 | Signalementen week 5 >>>

Selectie week 4

Een nieuwe tijd
In februari 2023 is het zeventig jaar geleden dat de Watersnoodramp plaatsvond. Over de ramp zelf zijn vele verhalen verteld, in ‘Een nieuwe tijd’ beschrijft Corine Nijenhuis hoe het Zeeland daarna verging. Een moderne tijd diende zich aan. Niet alleen het Deltaplan had ingrijpende gevolgen, de overheid greep het moment ook aan om op allerlei terreinen het moderne leven in te voeren. Nijenhuis stuit op bijzondere verhalen van scheepsslopers en sluiswachters, sjouwers en schippers, boerenknechten en kerkgangers. Over hoe de overlevenden van Capelle nooit mochten terugkeren naar hun vertrouwde dorp.
Toen de wereld brak
De nieuwe, grote roman van John Boyne: het vervolg op de bestseller De jongen in de gestreepte pyjama volgt Bruno’s zus Gretel, en verkent via haar op meeslepende en ontroerende wijze de nasleep van de oorlog en de effecten van een levenslang schuldgevoel. Gretel Fernsby woont al tientallen jaren in een luxe appartement in Londen. Ze leidt een ogenschijnlijk comfortabel en kalm leven, ondanks haar donkere verleden. Ze spreekt niet over haar ontsnapping uit Duitsland meer dan zeventig jaar geleden.
De kleermaaksters van Auschwitz
Het indrukwekkende, nooit eerder vertelde verhaal over vijfentwintig moedige vrouwen die om te overleven kleding maakten voor de nazitop in Auschwitz. Gebaseerd op grondig onderzoek, waaronder gesprekken met de laatst overlevende naaister, volgt dit verhaal het lot van de kledingmaaksters en verweeft dit moeiteloos met de context van het gruwelijke nazibeleid. Met bijzondere illustraties van de kledingontwerpen
De butler van de wereld
Van miljoenen aan steekpenningen van Russische oligarchen tot het cultiveren van Gibraltar als een offshore gokparadijs: hoe heeft Engeland ooit uit kunnen groeien van internationale supermacht tot de bediende van ’s werelds rijkste en meest corrupte mannen? Slechts weinig landen doen minder om globale corruptie tegen te gaan. In De butler van de wereld laat Oliver Bullough overtuigend zien hoe het land danst naar de pijpen van gangsters, kleptocraten en oligarchen.
Weerloos tegenover alles
Victor E. van Vriesland (1892-1974) wilde bovenal een dichter zijn, maar groeide na de Tweede Wereldoorlog uit tot ‘het geweten van de Nederlandse letterkunde’ en zelfs tv-persoonlijkheid. De poëzie bleef hij niettemin beschouwen als de kern van zijn bestaan. Al sinds de jaren dertig van de vorige eeuw was hij een veelbesproken, ongrijpbare figuur, een aristocratische bohemien, een bon vivant, die zichzelf ooit eens omschreef als een ‘opgewekte pessimist’. In zijn poëzie was hij vaak naar binnen gericht, in het sociaal-maatschappelijke leven naar buiten.
Naar jouw Amerika en terug
New York, 30 juli 1921, een zaterdagavond. De weerslag van de Grote Oorlog is nog voelbaar, het optimisme van de Jazz Age lonkt. Met veel vertraging meert de luxueuze ss France aan. Een jonge vrouw van eenvoudige komaf gaat aan wal, een nieuw leven tegemoet. Elf jaar later keert Anna Remmerie terug naar huis, naar België. De Depressie is dan al overgewaaid vanuit de VS. De onheilspellende voortekenen van de dreigende wereldbrand zijn zichtbaar aan de horizon en de tijd van de grote trans-Atlantische migratie is voorbij.
Artikel: Trans-Atlantische migratie tijdens het interbellum
De vuurtoren van Stalingrad
De slag om Stalingrad, tussen september 1942 en begin februari 1943, geldt als de meest cruciale, bloedigste slag in de geschiedenis en markeerde het definitieve keerpunt van de Tweede Wereldoorlog. Vijf maanden lang leverden Duitsers en Russen strijd in brute huis-aan-huisgevechten. Dit boek beschrijft die strijd door het prisma van een belangrijk strategisch gebouw in het hart van de stad: Pavlovs Huis, ook wel bekend als de ‘Vuurtoren van Stalingrad’. Daar, op een paar honderd meter van de Wolga, ontstond de legende van een klein garnizoen van Russische verdedigers die standhielden tegen een overweldigende overmacht.
Geld, geloof en goede vrienden
De betekenis van Piet van Eeghen als zakelijke weldoener voor Nederland de modernisering in de 19e eeuw is nauwelijks te overschatten. Een indrukwekkend portret van een opmerkelijke Amsterdammer. Hij legde het Vondelpark aan. Hij nam het initiatief tot sociale woningbouw, in een tijd waarin de meeste stadsbewoners nog in krotten leefden. Hij bouwde het destijds hypermoderne Prinsengrachtziekenhuis en maakte zich sterk voor de opvang van prostituees en ‘verwilderde’ jongeren.
Hoogtij van Holland
Een publieksboek over de geschiedenis van Holland in de late middeleeuwen van de moderne kroniekschrijver Henk ’t Jong. Over de geschiedenis van Holland in de late middeleeuwen zijn weinig publieksboeken geschreven. Henk ‘t Jong brengt daar verandering in. Holland werd in de woelige veertiende eeuw, waarin Europa in crisis verkeerde, bestuurd door graven, aanvankelijk afkomstig uit het huis Henegouwen, later uit het Beierse huis. Henegouwer Willem III werd ‘de schoonvader van Europa’ genoemd vanwege de succesvolle huwelijksallianties van zijn huwbare dochters.
Artikel: Jacob van Denemarken, steun en toeverlaat voor graaf Willem III
De adel en de nazi’s
Na de Tweede Wereldoorlog raakte de Duitse keizersfamilie Hohenzollern al hun landerijen, kastelen en kunst kwijt. Met rechtszaken, intimidatie en manipulatie proberen zij tot op de dag van vandaag hun verloren eigendommen terug te krijgen. Alles draait om de vraag: waren de Hohenzollerns goed of fout tijdens de Tweede Wereldoorlog? Hebben zij Hitler aan de macht geholpen en collaboreerden zij met de nazi’s? Sinds 1945 zet de familie Hohenzollern vol in op de eigen onschuld en beweert zelfs in het verzet actief te zijn geweest.
Fragment: De Hohenzollern in het Derde Rijk (1934-1945)