Dark
Light

De Delftse Bijbel uit 1477, de oudste Nederlandse bijbel

Oudste Nederlandse bijbel te zien in Elburg
1 minuut leestijd
Proloog van de Delftse Bijbel uit 1477
Proloog van de Delftse Bijbel uit 1477

De komende maanden is in Museum Elburg de tentoonstelling Het Boek der Boeken – Nederlandse Bijbels door de eeuwen heen te zien. Topstuk van de tentoonstelling is de zogenaamde Delftse Bijbel uit 1477, de oudste Nederlandse bijbel.

Het Boek der Boeken – Nederlandse Bijbels door de eeuwen heen
Het Boek der Boeken – Nederlandse Bijbels door de eeuwen heen
Van deze eerste gedrukte Bijbel in de Nederlandse taal zijn wereldwijd nog vijftig exemplaren bekend. Het exemplaar dat in Elburg te zien is, is speciaal voor deze tentoonstelling in bruikleen gegeven door het Nederlands Bijbelgenootschap uit Haarlem.

De expositie, die eerder te zien was in het Historisch museum in Ede, bestaat verder uit zo’n 150 bijzondere Bijbeluitgaven waaronder zeer oude, zeldzame Bijbels afkomstig uit twee particuliere collecties.

Er is onder meer gebruikgemaakt van de privécollecties van Otto van Middendorp en Henk de Korte. Onder meer de rijk geïllustreerde Liesvelt- en Vorstermanbijbels uit de periode kort na de Reformatie zijn te bezichtigen.

Een speciale plaats in de tentoonstelling is ingeruimd voor Psalmberijmingen. Het drukken en uitgeven van de psalmberijmingen in het Nederlands begint in 1540 met enkele uitgaven van de zogenaamde Souterliedekens (souter betekent psalter of psalm). Op de tentoonstelling is verder een uniek exemplaar te zien van een druk uit 1557.

Het museum toont ook zeldzame exemplaren van Marnix van Sint Aldegonde (de waarschijnlijke dichter van het Wilhelmus) en de psalmen van Pieter Datheen. De enige psalmenvertaling die in Elburg werd uitgegeven, Tot Lof van God, ontbreekt ook niet.

Prentbijbels

De prentbijbels vormen een ander onderdeel van de tentoonstelling. Zij bevatten niet de hele tekst van de Bijbel, maar bestaan uit Bijbelprenten met een onderschrift of een Bijbelverhaal in proza en/of poëzie. Verder zijn de afbeeldingen van Rembrandt, die een Bijbelverhaal uitbeelden, zeer bekend. Hiervan zijn enkele zeldzame etsen op de expositie te zien. Ook de kinder- en jeugdbijbels krijgen aparte aandacht. De eerste uitgaven dateren uit de zeventiende eeuw.

Boekbanden

Een aparte ruimte is ingericht voor de banden. Deze bestaan veelal uit opvallende kerkboekjes met goud- en zilverbeslag, maar er zijn ook bijzondere banden met gouddruk en bijzondere bestempeling te zien. Bijvoorbeeld een huwelijksbijbel met zilveren sloten, randen en wapenschild, en een uniek bijbeltje met gouden beslag en randversiering.

Boekenrubriek: Religieuze geschiedenis

×