Dit jaar besteden veel media aandacht aan āmei 1968ā, toen een opstand van studenten aan de Sorbonne in Parijs het begin inluidde van de culturele omwenteling in de westerse wereld, in gang gezet door de protestgeneratie. Afhankelijk van de politieke voorkeur waarderen mensen dit positief of negatief.
Tijdens middeleeuwse markten en braderieĆ«n zijn ze nog geregeld te zien: schandpalen. De schandpaal werd vroeger gebruikt om misdadigers te kijk te stellen. Wie vandaag de dag in het openbaar ergens van wordt beschuldigd wordt spreekwoordelijk ‘aan de schandpaal genageld’.
De term plebs of plebejer is ontleend aan het Latijn. In het Romeinse Rijk duidde ‘plebs’ het gewone volk aan, terwijl een ‘plebejer’ als individu uit deze groep een gewone, doorsnee burger was. De term ‘plebs’ is in het Nederlands beland en betekent in Bargoens zoiets als klootjesvolk, de meute, het gepeupel, minderwaardig volk of de grijze massa. De term
Iedereen kent wel de uitdrukking ālazarus zijnā of āstrontlazarus zijnā. Wie helemaal lazarus is, heeft te veel gedronken en is flink bezopen, zeg maar stomdronken, ladderzat, straalbezopen. Waar komt de uitdrukking lazarus zijn eigenlijk vandaan? Komt die, zoals veel mensen denken, rechtstreeks uit de Bijbel of toch niet?
Als je het Spaans benauwd hebt of Spaans benauwd bent, heb je het ontzettend benauwd. Letterlijk. Maar ook figuurlijk kun je het Spaans benauwd hebben. Je ziet dan heel erg tegen iets op en zit emotioneel in de rats. Wat is de herkomst van het gezegde āSpaans benauwd zijnā?
De voetbalsport heeft prachtige termen en uitspraken opgeleverd, die de Nederlandse taal hebben verrijkt. Bekend is het cruijffiaans, zoals het unieke taalgebruik van de legendarische voetballer en voetbaltrainer Johan Cruijff (1947-2016) genoemd wordt. Maar ook andere spelers, trainers en ook tv-presentators leverden een mooie bijdrage aan de Nederlandse taal. Op Historiek een top 10 van de meest legendarische woorden en
Nederlanders nemen niet snel een blad voor de mond: we kennen een lange traditie van mopperen en klagen. In vergeten archiefmappen hebben de grieven zich eeuwenlang opgestapeld; je vindt er bijvoorbeeld klachten over helse grammofoonconcerten, onbedekte museale geslachtsdelen en onhoffelijke agenten. Veel van deze brieven schetsen onbedoeld een vermakelijk tijdsbeeld. Historisch letterkundige Annemieke Houben diept voor Historiek elke week een
Dat met ‘flauwekul’ onzin wordt bedoeld is algemeen bekend. Veel minder bekend is dat het woord ‘kul’ afkomstig is uit het Oudnederlands, als benaming voor de ’teelbal’ of ‘zaadbal’. We duiken kort in de historische achtergrond.
De uitdrukking Oost-Indisch doof zijn betekent dat je doet alsof je iets niet hebt gehoord. Wat heeft dit gezegde met het voormalige Nederlands-Indiƫ van doen?
De bekende Latijnse spreuk Carpe diem betekent zoveel als ‘pluk de dag’, waarmee bedoeld wordt dat men vooral van het leven moet genieten. De spreuk werd veelvuldig gebruikt door humanisten als tegenhanger voor het godvrezende ‘memento mori’ (gedenk te sterven).