Pastafari en de ‘Kerk van het Vliegende Spaghettimonster’

Af en toe halen ze het nieuws: de zogeheten pastafari. Deze bijzondere groep mensen belijdt een religie die wel het pastafarisme wordt genoemd. Ze hebben een eigen kerk, die ze de ‘Kerk van het Vliegende Spaghettimonster’ (FSM: Flying Spaghetti Monster) noemen. Het vergiet is voor de pastafari’s een heilig object en wordt vaak als hoofddeksel gebruikt. Regelmatig organiseren de pastafari’s diensten, waarbij ze pasta en alcohol nuttigen. Wat is hier allemaal aan de hand? Een korte geschiedenis van het pastafarisme.

In augustus 2018 deed de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State in Nederland een uitspraak over een vrouwelijke pastafari uit Nijmegen genaamd Mienke de Wilde. Zij wilde namelijk een pasfoto met een vergiet op haar hoofd in officiële identiteitsdocumenten laten plaatsen. Mét vergiet, omdat dat voor de pastafari’s een heilig symbool is. De Raad van State stak hier een stokje voor door te stellen dat het pastafarisme niet als een religie beschouwd kan worden. En het dragen van een vergiet kan daarmee ook niet als godsdienstige uiting worden opgevat. De Raad van State:

“Het is in afwijking van de algemene regel mogelijk een officieel document aan te vragen met een pasfoto waarop het hoofd bedekt is, als de aanvrager heeft aangetoond dat godsdienstige redenen zich verzetten tegen het onbedekt laten van het hoofd. Maar naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is daarvan in deze zaak geen sprake.”

Volgens de raad heeft het pastafarisme een dusdanig satirisch karakter dat de stroming niet voldoet aan de criteria van “overtuigingskracht, ernst, samenhang en belang” die nodig zijn om de stroming als religie aan te merken. De Wilde is teleurgesteld dat de Raad van State “een gekke, nieuwe religie anders beoordeelt dan gevestigde religies”. In een reactie tegenover het ANP zegt ze dat ze zich best kan voorstellen dat het allemaal heel raar lijkt.

“Maar bij veel geloven is het zo dat je er op zijn minst een verwonderd gezicht bij trekt als je er niet in gelooft. Mensen die over water lopen of zeeën in tweeën splijten, bijvoorbeeld.”

De Nederlandse zaak staat niet op zichzelf. In 2009 verkreeg de Oostenrijker Niko Alm een rijbewijs met daarop een pasfoto waarop hij met vergiet stond afgebeeld. En in 2013 lukte het de Tsjech Lukas Novy ook een soortgelijk reisdocument te verkrijgen. Andere landen, waaronder Polen en België, weigerden het vergiet op pasfoto’s.

Een korte geschiedenis van het pastafarisme.

Ontstaan van de pastafari en de Kerk van het Vliegende Spaghettimonster

Het pastafarisme kwam in 2005 van de grond in de staat Kansas in de Verenigde Staten. De staat Kansas had bepaald dat het scheppingsverhaal uit het christendom naast de evolutietheorie onderwezen diende te worden. Een natuurkundestudent genaamd Bobby Henderson schreef hierop een satirisch getoonzette ‘Open Brief’ aan de politici. Henderson verdedigde dat in het onderwijs ook het verhaal van het Vliegende Spaghettimonster opgenomen diende te worden, omdat hij geloofde dat het spaghettimonster de aarde had gemaakt. Nadat hij deze Open Brief op zijn homepage zette, ging het los: Hendersons oproep werd een mondiale internet-hit.

Hierna ontstond in diverse landen een kerkgenootschap. Bobby Henderson profileerde zich als profeet van het Vliegende Spaghettimonster. Ook schreef hij in 2006 een eigen soort heilig boek, een parafrase op de Bijbel en Koran: The Gospel of the Flying Spaghetti Monster. Naast dit ‘heilige boek’ kent de Kerk van het Vliegende Spaghettimonster een eigen versie van de tien geboden, de zogeheten Acht Liever-Nieten (I’d Really Rather You Didn’ts). Twee geboden ontbreken omdat, naar analogie met Mozes die de stenen tafelen waarop de wet geschreven was kapot gooide, de piraat Mosey deze had gesloopt.

Enkele geloofsartikelen van de pastafari’s

Het pastafarisme kent ook eigen geloofsartikelen. Enkele voorbeelden: de pastafari’s geloven dat het spaghettimonster de aarde in een dronken bui schiep. Het kostuum van pastafari’s bestaat uit een piratenpak (piraten zijn heilig) en als hoofddeksel een vergiet. Henderson is de profeet. Het enige dogma van de pastafari’s is dat elk dogmatisme uitgebannen moet worden. Mensen hebben geen religieuze verplichtingen of beperkingen. Gebeden worden afgesloten met het woord RAmen in plaats van ‘amen’. RAmen is een Japanse noedelsoort.

De pastafari’s geloven in een hemel en hel, die tegengesteld zijn aan elkaar. Het geloofsartikel hierover luidt:

In de hemel kun je biervulkanen en een stripperfabriek vinden. In de hel trouwens ook, maar daar is het bier bedorven en hebben alle strippers een geslachtsziekte.

De acht ‘Liever-nieten’ (I’d Really Rather You Didn’ts) van het pastafarisme

1. Ik heb echt liever niet dat je… doet alsof je heiliger bent dan iemand anders wanneer je mijn noedelige goddelijkheid beschrijft. Als sommige mensen niet in me geloven dan is dat oké. Echt. Trouwens, dit gaat niet over hen, dus niet afdwalen.
2. Ik heb echt liever niet dat je… mijn bestaan gebruikt om mensen te onderdrukken, straffen, veroordelen of, je snapt het, je slecht te gedragen tegen anderen. Ik heb geen offers nodig en het begrip ‘zuiver’ is bedoeld voor bronwater, niet mensen.
3. Ik heb echt liever niet dat je… mensen beoordeelt op hoe ze eruitzien, hoe ze zich kleden, hoe ze praten of hoe ze lopen, maar wees gewoon vriendelijk, oké? O, en laat dit eens doordringen: vrouw=mens. man=mens. Precies hetzelfde. De één is niet beter dan de ander, tenzij we het over mode hebben en sorry, dat heb ik aan vrouwen gegeven en een paar mannen die toevallig het verschil weten tussen lila en violet.
4. Ik heb echt liever niet dat je… je gedraagt op een manier die aanstoot kan geven aan jezelf of je willige partner met de wettige leeftijd EN geestelijke volwassenheid. Voor wie daar problemen mee heeft; ik geloof dat de uitdrukking is: ‘doe ’t effe lekker met jezelf’, tenzij je daar aanstoot aan neemt; in dat geval moet je maar eens de tv uitzetten en voor de verandering een ommetje maken.
5. Ik heb echt liever niet dat je… discussieert met gehersenspoelde, vooringenomen, akelige mensen op een lege maag. Eet eerst en maak dan gehakt van ze.
6. Ik heb echt liever niet dat je… kerken/moskeeën/tempels bouwt van multimiljoenen euro’s voor mijn noedelige goedheid, wanneer het geld beter besteed kan worden aan bestrijding van armoede en ziekte, aan leven in vrede, liefhebben met passie en het goedkoper maken van breedbandkabel. Ik mag dan een alleswetend complex wezen zijn, maar ik hou van de simpele dingen in het leven. Ik kan het weten, ik ben de Schepper.
7. Ik heb echt liever niet dat je… rondbazuint tegen anderen dat ik met je praat. Zo interessant ben je niet. Word volwassen. Ik vertel je net dat je je naasten lief moet hebben, dat was een hint.
8. Ik heb echt liever niet dat je… bij een ander dingen doet die je met jezelf wil laten geschieden, als je in bent voor dingen die te maken hebben met, eh… veel glijmiddel, leer of vaseline. Als de andere persoon het wil (gelet op punt 4), ga ervoor, maak foto’s en in Mike’s naam, gebruik een condoom! Echt, het is maar rubber. Als ik had gewild dat het niet goed voelde had ik wel stekels toegevoegd, of zoiets.

In 2015 kreeg het geloof volledige erkenning in Nieuw-Zeeland. In Nederland kreeg de kerk in januari 2016 erkenning als officiële kerk en een eigen kerkgebouw in Nijmegen. Ook in onder meer Emmen hebben de ‘pastafarians’ een eigen gebouw. Twee bekende Nederlanders die zich tot de Kerk van het Vliegende Spaghettimonster rekenen zijn Arjen Lubach en Georgina Verbaan.

Bronnen ▼