Beeld en Geluid heeft een NSB-filmcollectie online toegankelijk gemaakt. Het materiaal is als publiek domein gemarkeerd en is online vrijgegeven om grootschalig en laagdrempelig (wetenschappelijk) onderzoek mogelijk te maken en te stimuleren. De collectie bestaat uit zo’n 170 gedigitaliseerde films met name uit 1941 tot en met 1944, waarvan een deel in de hoogste kwaliteit gescand is.
Het relatief nieuwe medium film was van groot belang in de propagandamachine van de NSB. De vrijgegeven films geven een indruk van het ideaalbeeld dat de NSB haar leden en de ‘volksgenoten’ wilde voorspiegelen: orde, discipline, tucht, patriottisme, volksbelang voor individueel belang. Daarnaast laten de films zien aan welke emoties de NSB probeerde te appelleren: eensgezindheid, saamhorigheid en lotsverbondenheid. De aantrekkingskracht van de NSB – in 1943 telde de beweging 100.000 leden – is volgens Beeld en Geluid in de historiografie een onderbelicht thema waar pas de laatste jaren meer aandacht voor is.
De vrijgegeven films vallen onder het zogenaamd ‘geconfisqueerd oorlogsmateriaal’, waarover de Nederlandse overheid in 1944 de auteursrechten verkreeg. Die rechten zijn zeventig jaar na publicatie vervallen. De films horen daardoor nu tot het publieke domein.
De films worden op verschillende manieren toegankelijk gemaakt. Ze zijn bijvoorbeeld te bekijken op de site van Beeld en Geluid en vanaf eind deze maand ook te vinden op www.openbeelden.nl
Overzicht van Boeken over de NSB
