In een nieuwe poging om de Parthenon Marbles terug te halen naar Griekenland heeft president Prokopis Pavlopoulos Groot-Brittannië opgeroepen om de marmeren sculpturen te bevrijden uit de ‘duistere gevangenis’ van het British Museum.
“Laat het British Museum hier komen en vergelijk dit museum van het licht met het sombere British Museum – of mag ik zeggen, de gevangenis – waar de Parthenon Marbles als trofeeën worden gehouden”, zei de president. “Het is algemeen bekend dat deze sculpturen rechtmatig en cultureel toebehoren aan het Parthenon en zijn monumenten.”
Kunstroof door Lord Elgin
De Parthenon Marbles zijn ook bekend als de Elgin Marbles, vernoemd naar de Britse Lord Elgin die in 1801 marmeren delen van het fries van het Atheense Parthenon afhaalde, nadat hij het voor een schijntje had gekocht van de Ottomaanse overheersers. Vijftien jaar later verkocht hij de beelden voor 35.000 pond aan de Britse regering, die ze vervolgens overdroeg aan het British Museum in Londen. Daar zijn de beelden nog steeds te zien. Het meenemen van de sculpturen wordt door velen gezien als kunstroof.
Dimitrios Pantermalis, hoogleraar archeologie en directeur van het Acropolis Museum, ontkrachtte tijdens de conferentie de bewering dat Lord Elgin toestemming had van de Ottomaanse sultan om de marmeren sculpturen naar Londen te vervoeren.
Volgens Pantermalis blijkt dat uit grondig onderzoek van de Ottomaanse archieven uit de periode 1800 – 1830 door twee Turkse experts: “Er was geen firman – een decreet van de sultan – voor de verwijdering en overdracht van de sculpturen door Lord Elgin.”
“Het document dat door Lord Elgin werd geciteerd is in werkelijkheid geen bevel van Sultan Selim III, maar eerder een ‘een administratieve brief’ die naar de Ottomaanse autoriteiten in Athene werd gestuurd. In de brief werd alleen toestemming verleend om te graven in de heuvels rond de Acropolis, die waren ontstaan na de beschietingen door de Venetiaanse generaal Francesco Morosini in 1687″, aldus Pantermalis. “Er was geen vergunning voor opgraving of verwijdering van de Parthenon Marbles.”
Heilige strijd
Griekenland probeert de Parthenon Marbles al sinds het einde van de Onafhankelijkheidsoorlog in 1832 terug te halen naar Athene. Melina Mercouri maakte zich als Grieks minister van Cultuur (1981-1989 en 1993-1994) sterk voor een terugkeer. In 2014 huurde de toenmalige regering van premier Samaras een juridisch team in (met onder anderen advocaat Amal Clooney) om de Parthenon Marbles terug te halen, maar uiteindelijk werd afgezien van een rechtszaak.
Sinds in 2009 het nieuwe Acropolis Museum werd geopend, heeft Athene de campagne opgevoerd. In het museum is een plaats gereserveerd voor de marmeren fragmenten. De sculpturen die Elgin achterliet staan er naast gipsen afgietsels van de ontbrekende delen. De zaal wordt verlicht door de zon die door een glazen wand schijnt en uitzicht biedt op de originele site.
“Dit museum kan de Parthenon Marbles huisvesten”, zei president Pavlopoulos gisteren nog maar eens. “We vechten een heilige strijd om een monument dat uniek is.”
In januari zei de directeur van het British Museum, Hartwig Fischer, dat Griekenland niet de rechtmatige eigenaar is van de Parthenon Marbles en dat de sculpturen daarom niet worden teruggeven aan Athene. De Griekse Cultuurminister Myrsini Zorba noemde de opmerkingen van Fischer over het rechtmatige eigendom van marmeren friezen een teken van ‘een bekrompen en cynische bestuurlijke mentaliteit’.
