Resten verdwenen kasteel opgegraven bij Velp

Bij Velp hebben archeologen vorige week de resten van een verdwenen kasteel uit de Middeleeuwen gevonden. Het gaat om kasteel ‘Overhagen’ dat volgens oude getuigenverklaringen in het jaar 1530 op last van de hertog Karel van Gelre werd ingenomen en afgebroken. Dit na een ruzie met de toenmalige eigenaar, Joachim van Wisch.

De stenen van het afgebroken kasteel werden na de sloop vermoedelijk gebruikt voor de bouw van het iets verderop gelegen kasteel Biljoen, dat nog altijd bestaat. Archeologen vermoedden al langer dat er stenen van kasteel Overhagen in de grond waren achtergebleven, maar vorige week werd dit tijdens een opgraving ook bewezen. Er zijn onder meer resten van kasteelmuren, mortel, dakpannen, scherven van kruiken en de contouren van de oude kasteelgracht aangetroffen.

In archieven zijn geen afbeeldingen te vinden van kasteel Overhagen. Ook niet op een kaart. Daarvoor is het te vroeg verwoest. Martijn Andela, adviseur Erfgoed van de gemeente Rheden:

“Wij hadden na eerder geofysisch en booronderzoek het vermoeden dat hier aan de zuidzijde van het omgrachte terrein kasteel Overhagen stond, maar dat is nu zeker. Het is heel bijzonder dat we nu, na bijna vijfhonderd jaar, voor het eerst weer een blik kunnen werpen op het middeleeuwse kasteel.”

De gevonden muren zijn 1,20 meter dik. Dat wijst er volgens de onderzoekers opdat het niet om een woonhuis gaat, maar om een kasteel dat verdedigd moest kunnen worden. De bakstenen zijn van een soort die van de dertiende tot diep in de zestiende eeuw zijn gebruikt en veel groter zijn dan de hedendaagse exemplaren. De gemeente Rheden:

“In de grond gevonden steengoedscherven lijken erop te wijzen dat het kasteel in de veertiende en de vijftiende eeuw in gebruik was, wat wijst op een stichting in de veertiende eeuw. De vorm van het huidige eiland heeft geen relatie met het eerdere middeleeuwse kasteel, omdat de funderingen ten opzichte van het eiland gedraaid liggen.”

Spijt

Er is een verhaal dat meldt dat de hertog van Gelre op zijn sterfbed spijt kreeg van de verwoesting van kasteel Overhagen. De hertog zou toen besloten hebben de grond van het voormalige kasteel terug te geven aan Joachim van Wisch. Na dienst dood kwam het kasteelterrein vervolgens in bezit van de familie Limburg Stirum. Tegenwoordig is Stichting Geldersch Landschap & Kastelen eigenaar van de grond. Er zijn plannen om een kwekerij en een belevingstuin op het terrein te vestigen. Het verkennend archeologisch onderzoek vond plaats naar aanleiding van deze plannen. Na bestudering van de resten worden de grondsporen weer bedekt met een laag grond, zodat ze bewaard blijven voor volgende generaties.

Meer berichten over kastelen