Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden heeft 44 zogeheten cameeën aangekocht, kleine stenen siervoorwerpen, waarin een voorstelling in reliëf is uitgewerkt. De aangekochte stukken dateren uit de Klassieke Oudheid en de Middeleeuwen, tot en met de zeventiende eeuw.
De verzameling is afkomstig van Derek Content, een Amerikaan van Nederlandse komaf. Het museum heeft vrijwel zijn gehele collectie cameeën aangekocht en daarvoor ruim 5,4 miljoen euro betaald. Met deze aanwinst behoort de collectie ‘gesneden stenen’ van het RMO in één keer tot de belangrijkste camee-collecties van Europa. Het museum bezit nu meer dan driehonderd exemplaren die gezamenlijk een beeld geven van de ontwikkeling van de cameekunst over een periode van tweeduizend jaar en inzicht bieden in het persoonlijke leven van de mensen in de Oudheid.
Gedurende de Oudheid waren de bewerkte stenen populair als sieraad, pronkstuk en talisman. De voorstellingen lopen uiteen van keizerportretten, goden en dieren tot symbolen, spreuken en persoonlijke teksten. Het RMO over de aanwinst:
“De ‘Content Family Collection’ telt talrijke cameeën uit de Oudheid, waaronder technisch complexe hoogstandjes, unieke exemplaren in hun originele zetting en 93 tekstcameeën, de grootste collectie in privébezit.”
De aangekochte collectie
Derek Content begon vijftig jaar geleden met het verzamelen van cameeën. De ‘Content Family Collection’ groeide uit tot een van de grootste privécollecties ter wereld. Delen van deze verzameling zijn ruim tien jaar te zien geweest in het Ashmolean Museum in Oxford. De collectie is meermaals en integraal gepubliceerd, voor het laatst in 2018. De oorspronkelijke herkomst van de stenen is in veel gevallen lastig te achterhalen. Cameeën kwamen immers voor in de hele antieke wereld en zijn vanwege hun kleine formaat, net als munten, eenvoudig te verhandelen geweest: ze zijn eeuwenlang van hand tot hand gegaan. Daarom heeft het RMO ter voorbereiding van de aankoop drie jaar gewerkt aan het documenteren van de cameeën en hun herkomstgeschiedenis. Inmiddels zijn de aanwinsten opgenomen in de collectiezoeker op de museumwebsite. Hierdoor is de verzameling digitaal toegankelijk voor geïnteresseerden en voor verder onderzoek, binnen en buiten de museummuren.
Video van het museum over de aankoop:
Tentoonstelling
In een speciale tentoonstelling zijn de komende tijd ongeveer honderd van de cameeën uit de museumcollectie te zien. In de toekomst zal het museum de nieuwe cameeën gaan gebruiken in tijdelijke tentoonstellingen en educatieve programma’s. Zo’n tweehonderd van de nieuwe cameeën hebben alvast een plek gekregen in de vaste museumopstellingen over Grieken en Romeinen.
Tweeënveertig van de cameeën zijn aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt. Ook enkele andere fondsen steunden de aankoop.