Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden gaat de Romeinse sarcofaag van Simpelveld de komende maanden onder toeziend oog van museumbezoekers restaureren. De sarcofaag werd in 1930 in delen gevonden in Limburg en vervolgens in elkaar gezet. De restauraties zijn inmiddels hard aan vervanging toe. Gedurende de werkzaamheden kunnen bezoekers ook vragen stellen aan de betrokken restauratoren.
De sarcofaag wordt weer helemaal uit elkaar gehaald, opnieuw in elkaar gezet en vervolgens voorzien van een modern frame. Daarnaast wordt gezocht naar mogelijke sporen van beschildering, en hoopt het museum te achterhalen of een klontje ijzer op de bodem van de kist inderdaad een verroest mesje is.
De sarcofaag van Simpelveld uit circa 300 na Chr. is bijzonder vanwege het beeldhouwwerk aan de binnenkant. Op de wanden is de grafeigenaresse afgebeeld, te midden van haar bezittingen in de luxe kamers van haar villa. Toen de kist in 1930 in Simpelveld werd opgegraven, was hij in stukken gebroken. Hij is destijds op een houten onderstel gezet en meerdere malen gerestaureerd. Inmiddels is dit onderstel onstabiel en zijn de restauraties, lijmen en vulmiddelen verouderd. Zonder nieuw onderstel en herstel van de restauraties, ontstaat bij een nieuwe verplaatsing mogelijk schade op nieuwe plekken en kunnen scheuren ontstaan langs de kwetsbare oude verlijmingen.
Voor de restauratoren de sarcofaag opnieuw uit elkaar halen, nemen ze de kwetsbare oude restauraties zorgvuldig onder de loep. Ter plekke onderzoeken ze hoe ze de lijmen en vulmiddelen kunnen verwijderen en vervangen zonder de 800 kilo zware kist te beschadigen. Of de kist in het verleden wel of niet met ijzeren pennen in elkaar is gezet, wordt onderzocht met röntgenopnamen. In het roestige klompje ijzer op de kistbodem hoopt het museum textielresten te vinden, die kunnen wijzen op kleding of andere stoffen die in het graf zijn meegegeven.
Villa’s
Vlak naast het grafveldje in Simpelveld heeft het Rijksmuseum van Oudheden tussen 1937 en 1947 twee villagebouwen opgegraven, waaronder de villa waar de begraven dame vermoedelijk woonde. De opgegraven plattegrond laat namelijk overeenkomsten zien met de afgebeelde villa aan de binnenkant van de sarcofaag. Bij de opgravingen zijn muurschilderingen, stenen kelders en veel aardewerk gevonden.
In de kist zijn crematieresten, sieraden en parfumflesjes aangetroffen. Waarschijnlijk lagen er nog meer grafgiften in, maar het gat in een van de kistwanden doet vermoeden dat grafrovers de kist in het verleden al deels hebben leeggehaald. Uit onderzoek naar het botmateriaal in 2016, bleek dat de dame van Simpelveld tussen 35 en 50 jaar oud was toen ze stierf, en een goed leven leidde, zonder zware arbeid.
Simpelveld bevindt zich in een regio met veel luxe Romeinse villa’s en bijbehorende rijke graven. Dit gebied strekt zich uit van Noordwest-Frankrijk, via Midden-België tot Keulen. In de Romeinse tijd werd hier veel geld verdiend met de graanhandel. Er zijn plannen voor nieuw onderzoek in het gebied waar de Romeinse villaresten zijn gevonden.
Ook interessant: Romeinen in Nederlandse musea
Overzicht van boeken over het Romeinse Rijk
