Volgens de directeuren is in de Tweede Kamer steeds minder enthousiasme en draagvlak te vinden voor het Nationaal Historisch Museum (NHM). Mocht er geen museum komen dan is dat volgens hen een “historische vergissing en schandelijke verkwisting van belastinggeld”.
Ruim een week geleden stuurde de directie samen met de provincie Utrecht een brief aan minister Donner van Binnenlandse Zaken. Hierin werd het plan gepresenteerd om het museum onder te brengen in paleis Soestdijk. Eerder deze maand pleitten vijftien historici al voor het paleis als locatie voor het museum.
Provincie Utrecht en NHM willen graag dat een nieuwe stichting eigenaar wordt van paleis Soestdijk. Deze stichting zou moeten zorgen voor de restauratie van het paleis. Van Donnner wordt gevraagd om de komende vijftien jaar jaarlijks vier miljoen euro over te maken naar de stichting. In de brief staat onder meer:
Jaarlijks geeft uw ministerie nu ruim 4 miljoen euro per jaar uit aan exploitatiekosten voor de instandhouding van paleis Soestdijk. Zonder ingrijpen zal deze bijdrage in lengte van dagen drukken op uw begroting. Wij begrijpen ook dat met de bezuinigingen waar u zich voor gesteld ziet niet in één keer een bedrag van enkele tientallen miljoenen kunt bijdragen. Wij willen daarom bij u bepleiten om het paleis over te dragen aan de genoemde stichting en voor een periode van 15 jaar de exploitatiebijdrage te continueren. Ten opzichte van de huidige situatie kunt u daarmee de termijn begrenzen dat u nog financieel verantwoordelijk bent voor het paleis en tegelijk legt u daarmee de verantwoordelijkheid voor het benodigde groot onderhoud bij de stichting. Zo behoudt u het goede met gelijkblijvende kosten, uiteindelijk resulterend in een jaarlijkse besparing van 4 miljoen euro.
Uit het interview met de Volkskrant blijkt dat minister Donner nog niet gereageerd heeft op het plan. Volgens Bijvanck en Schilp heerst er een “oorverdovende stilte” en doordat er “getalmd” wordt zou het voor staatssecretaris Zijlstra van Cultuur makkelijker worden het museum weg te bezuinigen. Op 7 juni hebben de twee directeuren een gesprek met deze staatssecretaris. Dan zal ook gesproken worden over de nieuwe huisvestingsplannen. Schilp en Bijvanck vrezen een slecht-nieuws-gesprek.
Het NHM is momenteel bezig met het ontwikkelen van een virtueel museum, maar volgens de directie kan het museum niet alleen virtueel bestaan. Een fysiek pand ziet museumdirecteur Bijvanck als een “anker”.
Opheffen van het eens breed gedragen NHM leidt volgens Schilp tot een verschraling van de canon van Nederland. Schilp in de Volkskrant:
Wij steken drie keer meer geld in het overbrengen van de canon dan de overheid. Als je het NHM aanpakt, dan is er geen instituut meer dat zich zo krachtig richt op kennis van geschiedenis, op bewustmaking, op burgerschap en op het ontwikkelen van nieuwe museale vormen.
Oktober vorig jaar maakte staatssecretaris Zijlstra bekend dat het nationale museum voorlopig überhaupt geen gebouw zou krijgen. Met de beslissing om de bouw stil te leggen bespaarde het kabinet 50 miljoen euro. Stichting Nationaal Historisch Museum ontving voor dit jaar wel een projectsubsidie van vier miljoen euro om activiteiten te ontwikkelen. Het NHM heeft dit jaar onder meer een nieuwe website ontwikkeld en recent werd onder de titel 100m2NL een eerste compacte overzichtstentoonstelling van de Nederlandse geschiedenis geopend in de Zuiderkerk in Amsterdam, het huidige kantoor van het museum.
