Spaanse Meesters uit de Hermitage

Bij de Hermitage in Amsterdam zijn vanaf zaterdag zestig meesterwerken uit de Spaanse kunstgeschiedenis te bewonderen. In de tentoonstelling Spaanse Meesters zijn bijvoorbeeld schilderijen te zien van bekende meesters als El Greco, Ribera, Zurbarán, Velázquez, Murillo en Goya. Volgens het museum was in Nederland niet eerder zo’n breed overzicht te zien van Spaanse kunst.

De Gouden Eeuw van Spanje

De late zestiende en zeventiende eeuw gelden als de Gouden Eeuw van de Spaanse schilderkunst, net als van de Nederlandse. In de tijd dat de Nederlanden zich tegen de Spaanse overheersing begonnen te keren, ontwikkelde Spanje zijn eigen artistieke signatuur. Filips II, absoluut monarch in een door de katholieke kerk gedomineerde maatschappij, gaf in 1563 opdracht tot de bouw van El Escorial. Dit enorme paleis-kloostercomplex in de buurt van Madrid werd gedecoreerd door grote Spaanse en Italiaanse meesters. De onvoorstelbare rijkdom, vooral te danken aan de koloniale goudkoorts – Spanje noemde zichzelf ‘het Rijk waar de zon nooit ondergaat’ –, bracht schilders vele opdrachten voor de koning, kerken en particulieren. De Spaanse kunst floreerde.

Opmerkelijk in de werken van de grote Spaanse schilders is volgens de Hermitage de “samenkomst van het spirituele en het theatrale”.

“Beïnvloed door de Italianen ontwikkelden El Greco, Ribera en Zurbarán een herkenbare Spaanse karakteristiek, met nog intensere licht-donkercontrasten. Hun werken ademen het temperament en de trots van het Iberische schiereiland. Murillo en de toonaangevende Velázquez voegden daaraan hun eigen handschrift toe en kwamen tot nieuwe hoogtepunten. Later trad het al even imponerende talent Goya in hun voetsporen met een confronterend realisme. Beroemd zijn ook diens indringende grafiekseries, waarvan meesterlijke gravures te zien zullen zijn, onder meer uit ‘Los Desastres de la Guerra’, over de verschrikkingen van de Napoleontische bezetting van Spanje.”

Contrastrijke blik

In de negentiende en twintigste eeuw zetten de schilders de traditie voort met een “contrastrijke blik op de maatschappij, die nu eens de zonnige Spaanse cultuur, dan weer de duistere kanten van de geschiedenis weerspiegelen”.

De tentoonstelling omvat onder meer topstukken als De apostelen Petrus en Paulus van El Greco (1587–92), Velázquez’ Portret van graaf-hertog Olivares (ca. 1638), Murillo’s Onbevlekte Ontvangenis (ca. 1680) en Goya’s Portret van de actrice Antonia Zárate (1810–11). Samen met schilderijen van leerlingen en latere schilders, tot en met Picasso, vertellen deze werken het verhaal van de opkomst en glorie van de Spaanse kunst.

Spaanse Meesters uit de Hermitage. De wereld van El Greco, Ribera, Zurbarán, Velázquez, Murillo & Goya loopt van 28 november 2015 tot en met 29 mei 2016.

Boek bij de tentoonstelling: Spaanse meesters uit de Hermitage

Enkele topstukken uit de tentoonstelling:

Boek bij de tentoonstelling: Spaanse meesters uit de Hermitage