Spoorwegmuseum verwerft zeer oude goederenwagon

Het Spoorwegmuseum in Utrecht heeft een zeer oude goederenwagon aan de collectie toegevoegd. De wagon dateert uit de jaren 1871-1872. Hiermee is het één van de oudste goederenwagens van Nederland. De wagon is sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw door een fruitteler gebruikt als opslagruimte.

Het museum werd enige tijd geleden benaderd door de fruitteler met de vraag of het museum belang had bij de oude wagon. Ter plekke constateerden medewerkers van het Spoorwegmuseum dat het om een wel heel oude wagon ging. Peter-Paul de Winter, hoofd collecties van het Utrechtse museum:

“Goederenwagens uit deze periode zijn schaars. Dat we er nu nog eentje hebben gevonden is heel bijzonder. Het is een welkome aanvulling op onze collectie goederenvervoer, zo’n oude wagen hadden we nog niet.”

De wagen stamt uit een serie van tientallen wagens die gebouwd werden in 1871 en 1872 voor de Staatsspoorwegen. Als typenummer heeft de wagen SS CHA, waarbij SS staat voor Staatsspoorwegen. De letters CH staan voor ‘gesloten goederenwagen’, de A geeft het draagvermogen aan.

Gebouwd in België

Een gesloten goederenwagen wordt gebruikt om vracht te vervoeren die niet blootgesteld mag worden aan weersinvloeden. De wagen was oorspronkelijk van hout gemaakt. Dit gold voor de bovenbouw en voor een deel van het onderstel. De wagens kenden vier luiken die met een ijzeren plaat konden worden afgesloten en twee deuren. In 1871 en 1872 werden dergelijke goederenwagens door drie verschillende fabrikanten gebouwd. In Nederland was dit de firma Beijnes, in België was het de firma Evrard en in Berlijn was het de Actien Gesellschaft. De goederenwagen die nu naar het Spoorwegmuseum is gebracht, is gebouwd in België.

Transport van de goederenwagon

Schuur

Tussen 1933 en 1945 werd de gehele serie wagens buiten dienst gesteld. Sommige wagens rekten hun bestaan nog enkele jaren als dienstwagen voordat ze gesloopt werden. Het exemplaar dat nu door het Spoorwegmuseum is veilig gesteld, werd in 1945 bij de Familie van Olst in Andelst geplaatst en daar gebruikt als schuur en opslagruimte. Het Spoorwegmuseum zal op termijn de goederenwagen restaureren waarbij het een onderstel met wielen zal krijgen. Peter-Paul de Winter:

”Het is verrassend dat gezien de leeftijd en stalling in de buitenlucht deze wagen nog steeds in een bijzonder goede conditie verkeerd. Wij hopen op termijn een schitterend gerestaureerde goederenwagen te tonen dat een beeld geeft van het goederenvervoer uit de beginperiode van de Staatsspoorwegen die in 1863 zijn opgericht”.

Meer spoorweggeschiedenis
Boek: Het Grote Spoor Boek