Thespis – Grondlegger van de Griekse tragedie

De Griekse dichter Thespis wordt vaak de grondlegger van de Griekse tragedie genoemd. In de zesde eeuw voor Christus zou deze dichter iets nieuws hebben gedaan. Tijdens een traditionele kooropvoering trad hij op als een soort acteur en voerde hij als allereerste gesprekken met de leden van het koor. Daarmee zou hij de basis hebben gelegd voor het Griekse drama.

Het is niet helemaal duidelijk welke invloed Thespis precies heeft gehad op de ontwikkeling van de Griekse tragedie. Veel van wat over de dichter wordt beweerd is gebaseerd op het werk van de vierde-eeuwse Romeinse staatsman en filosoof Themistios. Die stelde dat de beroemde filosoof Aristoteles (384-322 v. Chr.) ooit zei dat de Griekse tragedie volledig koraal was totdat Thespis gesprekken introduceerde.

Dithyramben

In de tijd van Thespis werd tijdens feesten ter ere van de wijngod Dionysos uitbundig gedanst en gezongen. De extatische liederen die men tijdens deze feesten opvoerde ontwikkelden zich tot de zogeheten dithyramben. De populaire liederen werden geregeld gezongen door grote koren waarvan de leden zich soms verkleedden als bokken.

Tijdens een van zo’n opvoering zou Thespis iets nieuws hebben bedacht. Ter plekke improviseerde hij een eenvoudige dialoog en ging het gesprek aan met het koor en de koorleider (choragus). De zangers vroegen steeds iets waarop Thespis antwoord gaf. De dichter werd op deze manier een zogeheten hypokrites (antwoorder) die in de huid van verschillende personen of godheden kon kruipen. Thespis wisselde tijdens de voorstelling ook enkele keren van kleding.

Uit de dithyramben zouden rond 534 voor Christus zo de tragedies zijn ontstaan. Als eerbetoon aan de Griekse dichter worden acteurs in Engelssprekende landen soms nog thespians genoemd.

Bronnen ▼