Usurpator – Betekenis en herkomst

Het begrip usurpator wordt in de geschiedwetenschap en in geschiedenisboeken regelmatig gebruikt. Wat betekent ‘usurpator’ precies en hoe komen we aan dit historische begrip?

Betekenis van usurpator en herkomst van het begrip

Een usurpator is een persoon die onrechtmatig een gebied verovert of ergens onrechtmatig bezit van neemt. Synoniemen die voor deze term worden gebruikt zijn onder meer ‘machtige overwinnaar’, ‘onrechtmatige bezitnemer’, ‘overweldiger’ en ‘veroveraar’. Vaak betreft het politici die op illegale wijze de macht grijpen, bijvoorbeeld via een staatsgreep, en zich ontwikkelen tot dictator. Maar ook gebeurt het dat de usurpator zijn positie uiteindelijk legitimeert binnen een ‘democratisch’ systeem.

Het begrip kent ook een werkwoordelijke variant, namelijk ‘usurperen’ ofwel: wederrechtelijk de macht grijpen. De term komt uit de Romeinse Tijd. Binnen het Romeins recht gold het fenomeen usurpatio het (wederrechtelijke) aanspraak maken op iets of het onrechtmatig toe-eigenen van andermans bezit of macht.

Voorbeelden uit de geschiedenis

Er zijn talloze voorbeelden van usurpators te noemen. Zo stelde de Franse diplomaat Charles-Maurice de Talleyrand op het Congres van Wenen dat Napoleon Bonaparte er een was en de idealen van de Franse Revolutie om zeep had geholpen.

Andere voorbeelden zijn onder meer Alexander de Grote, Hendrik IV van Engeland, Michael I van Portugal en absolutistische heersers als Jozef Stalin, Mao Zedong of Adolf Hitler.

Boek: God in Frankrijk – Rudy van Roy

Bekijk ook: Testikels: getuigen in de Romeinse rechtszaal

Of lees: Absolutisme: betekenis van de term

Bronnen ▼