Bij archeologisch onderzoek is in Rijnsburg een vogelschaal uit de laat-Romeinse tijd gevonden. Dat heeft het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) maandag bekendgemaakt. De vondst is in 2016 door archeologisch onderzoeksbureau Archol gedaan tijdens de opgraving van een ijzertijd-vindplaats.
Archeologen stuitten geheel onverwachts op een diepere kuil met daarin een bijzonder crematiegraf uit de laat-Romeinse tijd. In het graf trof men tientallen fragmenten aan van een fraai versierde en kostbare bronzen vogelschaal, die verbrande menselijke resten en bijgaven bevatte. De schaal dankt zijn benaming aan de aan één zijde van de schaal vormgegeven roofvogelkop. De schaal is gerestaureerd door restauratieatelier Restaura. De vondst van de Vogelschaal van Rijnsburg is volgens het RMO nationaal én internationaal van groot belang.
“Dat deze schaal in het gebied van de Romeinse rijksgrens (Limes) aangetroffen is, bewijst nu ook eens te meer dat de kuststrook vanaf 300 na Chr., na het wegtrekken van de Romeinse troepen, niet ontvolkt raakte maar gewoon bewoond is gebleven.”
Er waren daarvoor ook al aanwijzingen bij het archeologisch onderzoek in Valkenburg dat het fort daar opnieuw in gebruik genomen is rond 330 na Chr. De afgelopen jaren zijn ook opvallend veel vierde-eeuwse munten gevonden in Leiden. Met name in en rond het Fort Matilo. Het RMO stelt dat dat erop wijst dat de Limes bij de oude Rijnmonding mogelijk nooit helemaal “compleet” uit gebruik geraakt is:
“Integendeel! De Limes werd langzaam overgenomen door nieuw aangekomen bevolkingsgroepen en hun leiders. Met de schaal van Rijnsburg en zijn inhoud hebben we nu voor het eerst een idee waar die nieuwkomers misschien vandaan gekomen zijn: het spoor leidt naar Noord-Duitsland.”
De ontdekking van een crematiegraf uit de Laat-Romeinse tijd is in Zuid-Holland bijzonder. Het aantal begravingen uit deze periode is namelijk op één hand te tellen. Wat deze crematie wat de archeologen betreft echt uniek maakte, was dat de verbrande botresten en de bijgaven zijn bijgezet in de versierde bronzen schaal. Niet zoals gewoonlijk in een urn van aardewerk.
Roofvogel
De wand wordt aan een kant van de schaal tot een hoogte van 17 cm bekroond door de naturalistisch weergegeven kop, nek en schouders van een roofvogel, vermoedelijk een arend. De meest opvallende bijgave in de schaal bestond uit een tweetal kammen van hertengewei. De vogelschaal is door de provincie Zuid-Holland in bruikleen gegeven aan het RMO, dat het object opneemt in de vaste opstelling ‘Nederland in de Romeinse tijd’.
Rubriek: Romeinen en het Romeinse Rijk
Boek: Romeinse sporen in de Benelux
