Volkslied van Friesland - ‘De Alde Friezen’

Het volkslied van Friesland, oftewel t Frysk Folksliet, is het lied ‘De Alde Friezen’. De tekst werd geschreven door de Grouster arts en schrijver Eeltje Halbertsma (1797-1858). Hij wist echter nog niet dat het zou uitgroeien tot volkslied van zijn provincie.

Halbertsma publiceerde de tekst voor het eerst in 1829, in de tweede druk van De Lapekoer fen Gabe Skroor (De lappenmand van Gabe Snijder). Dat de tekst op muziek gezet moest worden, daarover repte de auteur echter helemaal niet. Eeltje Halbertsma heeft het lied zelfs nooit horen zingen. Pas in 1875 werd ‘De Alde Friezen’ gezongen, tijdens een herdenkingsbijeenkomst voor de inmiddels al jaren overleden schrijver. De tekst werd op het Duitse lied ‘Vom hoh’n Olymp herab’ van Heinrich Schnoor gezet.

De huidige tekst van ‘De Alde Friezen’ is een bewerking van de oorspronkelijke versie door Jacobus van Loon uit 1876. Hieronder vind je de twee versies naast elkaar:

Tekst van het volkslied van Friesland:

Versie van Eeltje Halbertsma	Versie van Van Loon
Frysk bloed, tjoch op! Wol nou’ris broeze ind siede, Ind bonsje throch myn ieren om. Flean op! Ik sjong it baeste lân fenn’ ierde; It Frysce lân fol ear ind rom. Klink den, in dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Ompolske fen it heage sâlte wetter, Forthroppe op ien terp oaf stins, Hien’ d’âlde Friezen yn de wrâld net better. Hjar lân ind frydom wier hjar winsk. Klink den, ind dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Frjemd fen it jok fen frjemde hearen, Faek earm, mar dochs sterk ind fry, Hoe de âlde Fries stânfaest by syn menearen. Hy wier ien Fries, ien Fries stoar hy. Klink den, ind dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Throch waer ind wyn, tsjin need ind dea to striden. Mei ’t gleaune swird yn d’îs’ren hân, Wier wille yn dy fromme tîden, Wier ’t foár de frydom fen hjar lân. Klink den, ind dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Fen buwchjen frjemd, ind fy fen ljeawe wirden, Wier rjocht ind sljocht hjar her tind sin. Hja beane om neat, mar mei de bleate swirden Soen’s’ alle thwang ind oerlaest jin. Klink den, ind dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Sa faek throch stoárm yn djippe sé beditsen, Oerâlde ljeawe Frysce groun, Waerd noait dy taye bân forbritsen, Dy Friezen oan hjar lân forbuwn. Klink den, ind dawerje fier yn it roun Dyn âlde eare, o Frysce groun. Throchloftich folk fen dizze âlde namme, Waes jimmer op dy âlders great. Bljou îwich fen dy grize heage stamme Ien grien, ien kreftich doerjend leat. Klink den, ind dawerje fier yn ’t roun Dyn âlde eare, o Frysce groun.	Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede, En bûnzje troch ús ieren om! Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d’ierde, It Fryske lân fol eare en rom. Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen, Oerâlde, leave Fryske grûn, Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen, Dy’t Friezen oan har lân ferbûn. Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Fan bûgjen frjemd, bleau by ’t âld folk yn eare, Syn namme en taal, syn frije sin; Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare, En twang, fan wa ek, stie it tsjin. Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Trochloftich folk fan dizze âlde namme, Wês jimmer op dy âlders great! Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme In grien, in krêftich bloeiend leat! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Versie van Eeltje Halbertsma

Versie van Van Loon

Frysk bloed, tjoch op! Wol nou’ris broeze ind siede,
Ind bonsje throch myn ieren om.
Flean op! Ik sjong it baeste lân fenn’ ierde;
It Frysce lân fol ear ind rom.

Klink den, in dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Ompolske fen it heage sâlte wetter,
Forthroppe op ien terp oaf stins,
Hien’ d’âlde Friezen yn de wrâld net better.
Hjar lân ind frydom wier hjar winsk.

Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Frjemd fen it jok fen frjemde hearen,
Faek earm, mar dochs sterk ind fry,
Hoe de âlde Fries stânfaest by syn menearen.
Hy wier ien Fries, ien Fries stoar hy.

Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Throch waer ind wyn, tsjin need ind dea to striden.
Mei ’t gleaune swird yn d’îs’ren hân,
Wier wille yn dy fromme tîden,
Wier ’t foár de frydom fen hjar lân.

Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Fen buwchjen frjemd, ind fy fen ljeawe wirden,
Wier rjocht ind sljocht hjar her tind sin.
Hja beane om neat, mar mei de bleate swirden
Soen’s’ alle thwang ind oerlaest jin.

Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Sa faek throch stoárm yn djippe sé beditsen,
Oerâlde ljeawe Frysce groun,
Waerd noait dy taye bân forbritsen,
Dy Friezen oan hjar lân forbuwn.

Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.
Throchloftich folk fen dizze âlde namme,
Waes jimmer op dy âlders great.
Bljou îwich fen dy grize heage stamme
Ien grien, ien kreftich doerjend leat.

Klink den, ind dawerje fier yn ’t roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d’ierde,
It Fryske lân fol eare en rom.

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen,
Oerâlde, leave Fryske grûn,
Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen,
Dy’t Friezen oan har lân ferbûn.

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Fan bûgjen frjemd, bleau by ’t âld folk yn eare,
Syn namme en taal, syn frije sin;
Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare,
En twang, fan wa ek, stie it tsjin.

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Trochloftich folk fan dizze âlde namme,
Wês jimmer op dy âlders great!
Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme
In grien, in krêftich bloeiend leat!

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Het Friese volkslied

https://www.youtube.com/watch?v=blfTdqas3pg

Frysk Folksliet (https://www.youtube.com/watch?v=blfTdqas3pg)

sc Heerenveen

Het volkslied van Friesland wordt tijdens iedere thuiswedstrijd van voetbalclub sc Heerenveen gezongen.

Nederlandse vertaling van het volkslied van Friesland:

Fries bloed kom in beweging
Bruis, kook, en bons door onze aderen!
Kom op! Wij bezingen het beste land van de aarde,
Het Friese land vol eer en roem

Klink dan en daver trots in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!
Klink dan en daver trots in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!

Hoe ook door overmacht, nood en zee bedreigd,
Oeroude lieve Friese grond,
Nooit werd die vaste, taaie band verbroken,
Die Friezen aan hun land verbond.

Buigen was hen vreemd, zo hield het oude volk in ere
Zijn naam en taal, zijn vrijheidszin;
Zijn woord was wet, rechtdoorzee en trouw zijn leer,
En dwang, van wie dan ook, stond het tegen.

Doorluchtig volk van deze oude naam,
Wees altijd trots op je (voor-)ouders!
Blijf eeuwig van die grijze, hoge stam,
Een groene, een krachtige bloeiende loot!

Bekijk ook: Lijst van nationale en provinciale Nederlandse volksliederen
Ook interessant: Kneppelfreed: Waarom Fries wel een rijkstaal is en Limburgs niet
…en: Grutte Pier (ca. 1480-1520) – De grootste Friese vrijheidsstrijder
Overzicht van boeken over de geschiedenis van Friesland