Votum en groet – Tekst en achtergrond

Aan het begin van erediensten in veel protestantse kerken wordt een zegenbede uitgesproken: het votum, gevolgd door de groet. Het woord votum is afkomstig uit het Latijn en betekent iets als ‘belofte’ of ‘(toe)wijding’. De zegenbede wordt vaak beschouwd als een soort openbare belijdenis en een teken van toewijding aan God.

Het gebruik om erediensten te beginnen met een votum of zegengroet is al zeer oud en bekend uit de tijd van de vroegchristelijke kerk. Het huidige protestantse gebruik is afgeleid van de katholieke traditie waarbij priesters aan het begin van een mis, aan de voet van het altaar, een gebed uit het zogeheten missaal voorlezen, terwijl de gelovigen meelezen of hardop meebidden. Het protestantse votum is officieel vastgelegd tijdens de synode van Dordrecht van 1574.

Votum

De zegenbede, die is opgebouwd uit verschillende fragmenten uit de Psalmen, kent verschillende formuleringen. De meest bekende gaat als volgt:

• “Onze hulp (en onze verwachting) is in de Naam van de Here, Die hemel en aarde gemaakt heeft.” (Psalm 124:8)
• “Die trouw houdt tot in eeuwigheid.” (Psalm 146:6)
• “En nooit laat varen het werk van zijn handen.” (Psalm 138:8)

Het votum wordt uitgesproken door de predikant van dienst terwijl de gemeenteleden staan. Soms worden delen van het votum ook gezamenlijk door de gemeenteleden uitgesproken.

Groet

Na het votum spreekt de predikant, vaak met een opgestoken hand, de groet uit:

• “Genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heere Jezus Christus. Amen.” (1 Korinthiërs 1:3)
• …of: “Genade, barmhartigheid en vrede zij u van God, onzen Vader, en van Christus Jezus onzen Heere. Amen.” (1 Timotheüs 1:2b)

Een andere variant van de groet, die ook nog geregeld tijdens kerkdiensten wordt uitgesproken, luidt als volgt:

Genade zij u en vrede van Hem Die is en Die was en Die komt, en van de zeven geesten die voor Zijn troon zijn, en van Jezus Christus, de getrouwe getuige, de eerstgeborene van de doden en de Overste der koningen der aarde. Amen. (Openbaring 1:4)

Votum en groet zijn verschillende keren op muziek gezet:

Bronnen ▼