Enkele jaren geleden bouwden medewerkers van het Groninger Instituut voor Archeologie in het Friese Firdgum, een reconstructie van een zogenaamd zodenhuis, een soort boerderijgebouw met stal zoals die in ongeveer 700 na Christus in het terpengebied te vinden was. November vorig jaar stortte het bouwwerk echter in.
De betrokken archeologen hebben de afgelopen maanden samen met ouderejaars bouwkundestudenten van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) aan een verbeterd ontwerp gewerkt. Hierdoor zal het nieuwe zodenhuis niet alleen veilig zijn voor bezoekers, maar sluit de uitvoering ervan volgens de initatiefnemers ook beter aan bij de huidige kennis over vroegmiddeleeuwse boerderijbouw.
Na de instorting in november vorig jaar, die werd veroorzaakt door ongemerkte inwatering van de zodenmuur, werden maatregelen genomen om verdere schade aan het gebouwrestant te voorkomen. Onderzoek toonde aan dat het stalgedeelte dat nog overeind stond ook afgebroken moest worden. Uiteindelijk werd besloten het zodenhuis in zijn geheel, in fases te herbouwen.
De eerste twee stappen betreffen de herbouw van de zodenmuur en de houten kapconstructie. Vervolgens zal gewerkt worden aan de dakbedekking en inrichting van het gebouw. Het staat nog niet vast wanneer deze laatste twee fases kunnen worden uitgevoerd.
Bouwen met zoden
In de periode voor de bedijkingen stond het Noord-Nederlandse kustlandschap nog in open verbinding met de zee, waardoor het gebied regelmatig overstroomde. Toch vormden deze kwelders een voor de mens aantrekkelijk leefgebied; op kunstmatig opgeworpen woonheuvels, de terpen en wierden, bouwde men hun boerderijen. Mede omdat er in het open kustlandschap geen bomen groeiden, werden de dakdragende muren geheel uit op elkaar gestapelde graszoden opgebouwd. De archeologische reconstructie in Firdgum moet duidelijk maken hoe dit precies mogelijk was.
Het project is als archeologisch experiment ondergebracht in een promotieonderzoek naar vroegmiddeleeuwse bouwtradities, dat door Daniël Postma wordt uitgevoerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het gebouw maakt deel uit van het archeologisch steunpunt in Firdgum en zal na afronding weer toegankelijk zijn voor publiek.
