Wolfgang Amadeus Mozart – Klassiek componist

De componist Wolfgang Amadeus Mozart stierf al op 35-jarige leeftijd. Maar hij liet een onovertroffen muzikale erfenis na in de klassieke muziek. Wie was Mozart? Een korte levensgeschiedenis van een van de beroemdste componisten uit de geschiedenis.

Wolfgang Amadeus Mozart geldt – naast componisten als Bach, Beethoven, Vivaldi, Mendelsohn en Strauss -, als een van de grootste artiesten uit de muziekgeschiedenis. Samen met Ludwig van Beethoven en Joseph Haydn behoorde Mozart tot de zogenoemde Eerste Weense School, ook wel de ‘Weense klassieken’ genoemd. Soms wordt ook Franz Schubert tot deze traditie gerekend. Hierbij moet aangetekend worden dat deze componisten niet samenwerkten, hoewel Beethoven enige tijd lessen volgde bij Haydn.

Met name de veelzijdigheid van Mozart onderscheidde hem van andere componisten. Hij schreef muziek in alle genres die in zijn tijd bekend waren en excelleerde in al deze muziektradities.

Muzikale carrière van Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart werd geboren op 27 januari 1756 in de stad Salzburg, onder de doopnaam Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart. Hij noemde zichzelf Wolfgang Amadé of Wolfgang Gottlieb. Zijn vader kwam uit een gegoede familie, waarvan hij echter vervreemd was geraakt. Zijn vader was lokaal een niet onverdienstelijke violist, componist en kapelmeester van het aartsbisschoppelijk orkest in Salzburg.

Vader besloot met zijn wonderkinderen Nannerl en Wolfgang Amadeus op Europese tournee te gaan, om daar op exhibities hun muzikale talent te laten zien en daaraan flink te verdienen. Al als peuter speelde Wolfgang Amadeus viool en piano, en in de jaren 1761-1766 trad hij op piano op in onder meer Londen, Parijs, Den Haag, Wenen en München. Ook maakte hij in deze periode zijn eerste symfonieën en sonates, die hij aan zijn vader liet horen. Na terugkeer in Salzburg in 1766 kreeg Wolfgang Amadeus Mozart diverse opdrachten het hof – zo componeerde hij “Bastien und Bastienne” en de opera buffo “La Finta semplice” – en kreeg hij een positie in hetzelfde orkest als zijn vader, waar hij violist-concertmeester werd.

Uiteindelijk kwam Wolfgang Amadeus Mozart in dienst van het aartsbisschoppelijk orkest, met een bijhorend salaris. Dit betekende wel dat de kapel Mozart kon verplichten alleen voor het orkest in Salzburg op te treden. Dit leidde tot toenemende spanningen. In 1777 nam Mozart ontslag uit het orkest en ging hij op reis, dit keer begeleid door zijn moeder. Zijn optredens leverden wel veel waardering op, maar weinig geld. En toen Mozart in 1782 tegen de wil van zijn vader huwde met Constanze Weber (met wie hij vier kinderen kreeg), kreeg Mozart het nog moeilijker want zijn vader trok de financiële ondersteuning aan Mozart daarna in. Voor Mozarts waren deze jaren moeilijk, mede ook door onbegrip van collega-muzikanten (behalve Joseph Haydn) wat zijn muziek betreft.

Mozart was van plan om naar Praag te verhuizen om de misère waarin hij zich bevond – hij leed onder depressies – te ontvluchten. Maar een benoeming tot hofmusicus van de Oostenrijkse keizer zorgde ervoor dat Mozart – tegen opnieuw een karig loon – in Wenen bleef. In 1787 vertrok Ludwig van Beethoven overigens richting Wenen om les te krijgen van Wolfgang Amadeus, maar of beide elkaar daadwerkelijk ontmoet hebben is niet gedocumenteerd.

Enkele bekende composities van Mozart

Tijdens zijn korte leven schreef Mozart ruim 600 muziekcomposities, waaronder talloze meesterwerken die elke dag nog grijs worden gedraaid door jong en oud. Tot zijn meest bekende muziekstukken behoren “Ein kleine Nachtmusik”, “Piano Sonato 8”, “Requiem” (waarin hij de stijl van Johann Sebastian Bach verwerkt heeft) en “Symfonie 40”.

Overlijden

Op 4 maart 1791 trad Mozart voor het laatst op. In de zomer erna voltooide hij zijn laatste opera “Die Zauberflöte”, die besteld was door de Oostenrijkse artiest Emanuel Schikaneder.

Mozart was flink ziek. Hij was zwaar overwerkt en leed aan depressies. Zo had hij waanvoorstellingen dat men hem probeerde te vergiftigen met – zo zou later zijn vrouw Constanze verklaren, echter zonder bewijs – het beroemd geworden gif Aqua Tofana. Net voor de afronding van zijn meesterwerk “Requiem” – een geheim project voor de Oostenrijkse graaf Franz von Walsegg – stierf Wolfgang Amadeus Mozart. Het was 5 december 1791.

Over de doodsoorzaak is veel gediscussieerd. Vermoedelijk stierf hij aan een nierziekte of aan een zware infectie. Mozarts leerling Carl Süssmayer maakte de partituur alsnog af. Omdat Constanze ziek was en het erg slecht weer was, verscheen er niemand op Mozarts begrafenis. Men legde zijn lichaam in een anoniem massagraf…

Boek: Wolfgang Amadeus Mozart

Bronnen ▼