Wat als de Lage Landen ergens in de Late Middeleeuwen waren verzwolgen door een enorme stormvloed en de kust daardoor definitief was verlegd naar het oosten van Duitsland en noorden van Frankrijk? Als de Lage Landen bij zee vanaf de vijftiende eeuw dus enkel nog een herinnering waren, wat had de wereld dan gemist?
Deze hypothetische vraag staat centraal in een recent verschenen jubileumboek van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Zeven auteurs proberen hierin de kern van de Lage Landen samen te vatten rond evenveel kernwoorden, te weten: God, Water, Taal, Vrijheid, Smaak, Weven en Muziek.
In een woord vooraf erkennen de auteurs dat het lastig is om precies te bepalen wat de ‘Nederlandse’ bijdrage aan de ontwikkeling van Europa precies was. Kunstwerken, uitvindingen of andere prestaties die in de Nederlanden tot stand kwamen zijn immers niet per definitie ‘Nederlands’.
“Descartes en Linnaeus hebben een deel van hun creatieve leven op Nederlandse bodem doorgebracht maar anderen maakten net de omgekeerde reis. En de oeverloze strijd over de vraag of de boekdrukkunst nu in Mainz, Haarlem of Aalst ontstond is niet alleen beslecht maar ook veel van zijn relevantie kwijt. Uitvindingen zijn vaak een laatste stap in een creatief proces waarbij meerdere mensen op verschillende plaatsen betrokken zijn geweest” (7)
Als de stad Amsterdam onder de zeespiegel was verdwenen, dan had Rembrandt volgens de auteurs dus wel in Hamburg geschilderd…
Op zoek naar de voetafdruk van de Lage Landen presenteren de auteurs in het boek De Zeven Woorden van de Lage Landen geen overzicht van topprestaties op het gebied van wetenschap of cultuur of een toplijst van belangrijke personen. In plaats daarvan werd gekozen voor een groepsbenadering. Gekeken wordt onder meer naar de invloed van de Lage Landen op de Europese cultuurgeschiedenis. Maar ook omgekeerd: welke invloed had de buitenwereld op de Lage Landen?
De bijdragen zijn informatief, gedegen en tegelijk vrij persoonlijk van aard. Het rijk geïllustreerde boek verscheen ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van het ANV, een vereniging die de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen wil bevorderen. De zeven bijdragen zijn geschreven door Maurice van Stiphout, Anne Doedens, Piet van Sterkenburg, Hans Cools, Joris Verbeurgt, Jori Zijlmans en Emanuel Overbeeke.
Boek: Zeven Woorden van de Lage Landen