Vijf miljoen scans uit het VOC-archief zijn vanaf aankomende woensdag online doorzoekbaar. Dat meldt het Huygens Instituut dat de documenten met enkele partners digitaal beschikbaar stelt. Volgens het instituut is bijvoorbeeld informatie over beladen onderwerpen als slavernij en koloniaal geweld nu makkelijker op te zoeken.
De VOC-archieven zijn sinds 2003 erkend als Unesco Memory of the World. Het deel van het archief dat met het nieuwe project toegankelijk is gemaakt, bekend als de Overgekomen Brieven en Papieren, bevat gedetailleerde informatie over het optreden van de VOC in de zeventiende en achttiende eeuw. De documenten getuigen van de Nederlandse koloniale geschiedenis in Azië. Ook zijn ze volgens de onderzoekers belangrijk voor de lokale geschiedschrijving van samenlevingen waarmee de VOC in contact kwam.
De tekstherkenning zal leiden tot nieuwe perspectieven op het koloniale verleden, zo is de voorspelling. Projectleider Matthias van Rossum:
“De doorzoekbaarheid maakt dat informatie in de archieven veel completer en sneller gevonden kan worden. Zo zijn de gevolgen van de verschrikkelijke ontvolking van het eilandje Liuqiu nabij Taiwan door de VOC in 1636 met één klik op de knop te vinden. We weten dat de VOC niet alleen een handelsonderneming was, maar ook optrad als koloniale overheid. Maar daar is nog veel te weinig onderzoek naar gedaan. Deze archieven laten zien hoe de VOC optrad tegen gekoloniseerde en niet-Europese samenlevingen.”
Korte video over het zogeheten Globalise-project:
De archieven bevatten informatie over personen, plaatsen en gebeurtenissen in een zeer groot gebied. Volgens de onderzoekers biedt dat mogelijkheden voor allerlei onderzoek, niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Manjusha Kuruppath, een van de onderzoekers die betrokken is bij het project:
“Je kan genealogisch onderzoek doen en zoeken naar verwijzingen naar personen. Of naar lokale geschiedenissen, bijvoorbeeld in Indonesië of India, door te zoeken naar informatie over gebeurtenissen, plaatsen of gemeenschappen. Je vindt zelfs informatie over fenomenen als ziekte en klimaat, die weer van groot belang kunnen zijn voor wereldgeschiedschrijving.”
De scans zijn getranscribeerd met behulp van de relatief nieuwe software Loghi.
Woensdag wordt een eerste versie van de transcripties online gezet, in een eenvoudige zoekomgeving. Het is de bedoeling eind dit jaar een verbeterde versie te lanceren. Ook willen de onderzoekers gegevens toevoegen die contextuele informatie geven bij bepaalde termen.
