Alexander I van Rusland, tsaar die regeerde van 1801 tot zijn dood in 1825. Werd ook wel ‘gezegende’ genoemd.
Nadat zijn vader in 1801 was vermoord, werd Alexander I de nieuwe tsaar van Rusland. Alexander was op de hoogte van het complot dat enkele Russische officieren tegen zijn vader hadden beraamd. Tsaar Alexander I probeerde enkele hervormingen door te voeren. Hij maakte plannen voor een constitutie en wilde de boeren bevrijden van het lijfeigenschap. Van deze plannen werd bijna niets verwezenlijkt.
Alexander werd tsaar in een roerige periode. Het tijdperk van de Napoleontische oorlogen (1793-1815) waarbij verschillende coalities oorlog voerden tegen de Franse Republiek en tegen Napoleon. Alexander I nam deel aan de Derde Coalitieoorlog en Vierde Coalitieoorlog tegen Napoleon.
Continentaal Stelsel
Tijdens de Derde Coalitieoorlog probeerden keizer Frans II van Heilige Romeinse Rijk en tsaar Alexander I van Rusland Wenen op Napoleon te heroveren. Napoleon wist de Oostenrijks-Russische legers echter tijdens de Slag bij Austerlitz te verslaan. Oostenrijk verliet de coalitie hierop. Rusland nam hierna nog deel aan de Vierde Coalitieoorlog (1806-1807) maar werden bij Friedland (tegenwoordig Pravdinsk) opnieuw verslagen. Alexander I sloot hierop bij Tilsit vriendschap met Napoleon (1807). In de zogenaamde Vrede van Tilsit werd onder meer beslist dat Rusland zich zou aansluiten bij het Continentaal Stelsel, een tariefstelsel dat tegen elke handel met Groot-Brittannië gericht was.
Dit Continentaal Stelsel deed de Russische economie geen goed. In 1811 verbrak tsaar Alexander I de boycot van Britse producten. Op 31 december 1810 had hij Napoleon al laten weten geen bondgenoot meer te zijn van Frankrijk. Dit leidde tot de beruchte Veldtocht van Napoleon naar Rusland van 1812. Deze veldtocht werd het omslagpunt van de napoleontische oorlogen. Het Grande Armée (Grote leger) van Napoleon bestond uit ruim 600.000 man. De Russen brachten Napoleon een grote slag toe. Van de honderdduizenden soldaten die Rusland in 1812 binnentrokken keerden er slechts zo’n 20.000 terug.
Christelijk tegenwicht
Tsaar Alexander I nam hierna deel aan de Zesde Coalitieoorlog en trok in maart 1814 met Russische troepen Parijs binnen. Na de val van Napoleon richtte Alexander I op 26 september 1815 de Heilige Alliantie op, een bondgenootschap van Rusland, Oostenrijk en Pruisen. Dit bondgenootschap moest een christelijk tegenwicht bieden tegen de seculiere en democratische ideeën van de Franse Revolutie.
Alexander I was getrouwd met Elizabeth Alexeievna. Uit dit huwelijk werden twee dochters geboren: Elizabeth Alexeievna en Elisabeth Alexandrovna. De tsaar overleed op 16 mei 1826 op 47-jarige leeftijd in de Zuid-Russische plaats Taganrog. Zijn lichaam werd naar Sint-Petersburg overgebracht voor de begrafenis.
Tsaar Alexander I werd opgevolgd door zijn jongere broer Nicolaas Pavlovitsj die de geschiedenis inging als tsaar Nicolaas I.
Lees ook: Napoleon Bonaparte (1769-1821) – Franse generaal en keizer
…en: Seks, macht en wellust bij de Romanovs
Boek: De Romanovs – 1613-1918
