Aureliaanse Muur – Stadsmuur van Rome

De Aureliaanse Muur is een oude Romeinse stadsmuur die tussen 271 en 275 n.Chr. werd gebouwd onder keizer Aurelianus om de stad Rome te beschermen tegen mogelijke Germaanse aanvallen.

De derde eeuw na Christus is een eeuw vol crises voor het Romeinse Rijk. De Romeinse legioenen worden door de Perzische Sassaniden enkele malen verslagen en ook de barbaarse Germanen vormen een groeiende bedreiging. Het veranderende machtsevenwicht noodzaakt de Romeinen ertoe om zowel op politiek, economisch en militair gebied hervormingen door te voeren. Eén hiervan is de ommuring van Rome. De Romeinen gaan er niet meer automatisch vanuit dat de legioenen elke indringer kunnen verslaan.

Keizer Aurelianus geeft daarom de opdracht om Rome te beveiligen met een nieuwe stadsmuur. De bestaande stadsmuur, de muur van Servius Tullius (de zwarte lijn op de kaart), stamt oorspronkelijk nog uit de zesde eeuw voor Christus en omzoomt slechts een klein deel van de stad. Bovendien is deze muur verwaarloosd en op sommige plaatsen zelfs afgebroken.

Bouw en verloop van de muur

De bouw van de Aureliaanse Muur vergt ongeveer negen jaar. In deze periode wordt een muur gebouwd die 19 kilometer lang is en zes meter hoog (de rode lijn op de kaart). De muur telt 16 stadspoorten en 383 wachttorens. Onder de latere keizers Maxentius en Honorius wordt het aantal poorten nog uitgebreid en de muur verder verhoogd. Bij het verloop van de muur is zoveel mogelijk rekening gehouden met bestaande bouwwerken. Sommige bouwwerken, zoals aquaducten, zijn direct of indirect verwerkt in de verdediging van de stad.

Overzicht van boeken over het Romeinse Rijk