Napoleon Bonaparte bezocht Nederland tweehonderd jaar geleden en overnachtte in het Schielandshuis waar tegenwoordig de Atlas Van Stolk gevestigd is. Deze Atlas Van Stolk – een verzameling prenten, kaarten en tekeningen van de Nederlandse geschiedenis – ziet hierin een goede aanleiding om eens aandacht te besteden aan Napoleon.
Napoleon is bekend als heerser van het Franse keizerrijk maar hij werd ook geregeld bespot om zijn verliezen en zijn constante strijd om Engeland te veroveren.
De Britten waren bang dat Napoleon het Kanaal zou oversteken en tekenden deze angst geregeld ‘van zich af’ in karikaturen. Het bezoek van Napoleon in 1811 hing nauw samen met dit thema.
Napoleon reisde immers onder meer naar Holland af om te kijken hoe het gesteld was met de verdediging van de kust en of van hieruit een invasie van Engeland mogelijk was.
Museum Rotterdam:
Napoleon herinnert de Hollanders er meermalen aan dat zij zich verplicht hebben een vloot uit te rusten tegen Engeland. Wanneer dit eindelijk gebeurt, vaart een schip met tachtig bemanningsleden richting overkant. De spotprent uit 1803 over de ‘Dutch embarkation’ levert hier commentaar op. Napoleon staat aan het water en commandeert een norse Hollander in de boot. Deze vervloekt de hele expeditie en vindt dat ze net zo goed hadden kunnen inschepen in een notendop. Zijn metgezellen dobberen wat rond en roken intussen onverstoord hun pijp. Zij moeten het moderne Carthago vernietigen, zoals Engeland door Napoleon wordt betiteld, en hij gedoogt daarbij “no grumbling”. Het succes van de expeditie oogt op zijn minst twijfelachtig.
Na zijn eerste grote nederlaag werd Napoleon naar Elba verbannen en ook dit was voer voor nieuwe spotprenten. Zo maakt de tekenaar George Cruikshank van de troon van Napoleon een kakstoel. Van Napoleon was immers bekend dat hij problemen had met de stoelgang. Een purgeermiddel om de darmen te zuiveren staat binnen handbereik. Van opzij kijkt Napoleon de kijker verwilderd aan. Bovendien heeft hij jeuk. De manier waarop hij zich krabt, herinnert aan Napoleons typische houding waarbij hij een hand op de borst houdt.
In de tentoonstelling, getiteld Napoleon on the spot, laat de Atlas Van Stolk niet alleen spotprenten en portretten over Napoleon zien. Ook de wapenbrief waarmee Napoleon Rotterdam een nieuw stadswapen gaf, en de stadssleutels die Napoleon bij zijn bezoek aan Rotterdam ontving, zijn te bezichtigen.
Napoleon on the spot is te bezoeken van 18 oktober 2011 tot en met 15 januari 2012
