Historiek
Programmamaker Derk Bolt gaat in een nieuw televisieprogramma proberen brieven te bezorgen die in de zeventiende en achttiende eeuw door zeelieden werden verstuurd, maar hun bestemming nooit bereikten.
De brieven zijn afkomstig uit een verzameling van 40.000 ongeopende, Nederlandse persoonlijke brieven, die een aantal jaren geleden bij toeval is teruggevonden in Londen. De persoonlijke brieven werden verstuurd door zeelieden en waren meestal bestemd voor de achtergebleven familieleden.
Vaak kwamen de brieven helemaal niet aan. Behalve schipbreuk vormde de kaapvaart in deze tijd namelijk een groot obstakel.
Anders dan ‘gewone piraten’, die er willekeurig op los roofden, vond de Britse kaapvaart plaats onder auspiciën van de Britse overheid. In het kader van de economische oorlogsvoering hadden de kapers het voorzien op de vaak rijk beladen Nederlandse koopvaardijschepen. Die werden geënterd, op gebracht en ingepikt. De bemanning werd vaak vrij fatsoenlijk behandeld. De buit werd doorgaans nauwkeurig geregistreerd en de vaak zeer persoonlijke brieven en andere zeepost, werd bewaard en opgeslagen.
Verslaggever Derk Bolt, die voor het Spoorloos vaak naar verloren ouders zoekt, is voor het programma Brieven Boven Water op zoek gegaan naar de nazaten van een aantal personen die honderden jaren geleden tevergeefs op een brief hebben gewacht. Bolt is erg gefascineerd geraakt door de bijzondere brievenverzameling:
Je stuit op het ene mooie verhaal na het andere. Nog interessanter wordt het als je probeert vanuit zo’n brief het spoor naar het heden te vinden. Om nazaten van de geadresseerden op te sporen. Dat levert soms verbijsterende ontdekkingen op en een leuk inzicht in roots van mensen. Je geeft meer door dan je denkt!
Sailing Letters
Een Nederlandse onderzoeker ontdekte in 1980 dat er in Londen een groot aantal Nederlandse brieven lagen. Het bleek om duizenden brieven van zeventiende en achttiende-eeuwse zee- en kooplieden te gaan die tijdens oorlogen buitgemaakt werden door de Engelsen. De Koninklijke Bibliotheek startte enkele jaren geleden onder de titel Sailing Letters een digitalisatieproject. De nationale bibliotheek wil de bekendheid van de brieven en documenten vergroten en ze toegankelijk maken voor onderzoekers. Sinds 2005 zijn al verschillende publicaties over de bijzondere brieven verschenen. Het KRO-programma gaat over deze brieven.
Geen geschiedenisprogramma
Derk Bolt vindt dat zijn nieuwe programma naadloos in het KRO-palet past:
In ‘Brieven Boven Water’ vertellen we bijzondere verhalen van gewone mensen. Het is historische human interest. Geen geschiedenisprogramma, maar verhalen over wat die mensen deden, 300 jaar geleden. Wat die mensen wilden vertellen aan hun familielid of geliefde, kom ik eeuwen later, anno 2011, als een postbode uit een ver verleden, thuisbezorgen.
Er zijn twee afleveringen van Brieven Boven Water. Deze worden uitgezonden op de zondagavonden 1 en 8 mei (21.05 uur, Nederland 2).
