Door de pomp gaan – Betekenis en herkomst

Als iemand van mening verandert kan gezegd worden dat de betreffende persoon “door de pomp” is gegaan. We komen deze uitdrukking nog geregeld tegen, onder meer in de media als bijvoorbeeld geschreven wordt over politici die na lang soebatten plots een ander standpunt innemen. Maar waar komt de uitdrukking vandaan?

Anders dan vaak gedacht heeft deze uitdrukking niets te maken met waterpompen die vroeger in veel steden op pleinen te vinden waren. De uitdrukking komt oorspronkelijk uit het kleermakersvak, zo meldt Ewoud Sanders in zijn taalrubriek bij NRC. Voordat kleermakers bijvoorbeeld een pak maken, nemen ze eerst de maat van de klant op. Deze eerste meting is belangrijk maar vaak niet voldoende. Als men gevorderd is en de kleding test bij de klant, blijkt vaak dat er nog allerlei veranderingen doorgevoerd moeten worden. In vakkringen spreekt men dan van ‘de pomp’.

Wie vandaag de dag zegt dat iemand “door de pomp” gaat, heeft het meestal echter niet over kleding. Een snelle blik op de Nederlandse kranten leert dat de uitdrukking vooral populair is onder parlementair verslaggevers. In De Telegraaf van 21 maart 2023 lezen we bijvoorbeeld:

“De Tweede Kamer gaat tóch in debat over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU hielden een verzoek van de oppositie dinsdagmiddag nog tegen, maar zijn inmiddels door de pomp.”

Bronnen ▼