Een Nederlandse stripserie over de Romeinen

Voor veel geschiedenisliefhebbers met een voorliefde voor strips is het een lang gekoesterde wens: een humoristische stripreeks over de Romeinen in Nederland, die doet denken aan de oude Asterix-albums. Stripboekuitgever Marc de Lobie besloot enige tijd geleden dat het tijd was om zo’n strip te laten maken. Het eerste album, getiteld De Romeinen 1 – De Bataafse opstand, verschijnt deze week. Als het aan de uitgever ligt is het het begin van een reeks. Bij de redactie van Historiek zijn we dol op historische strips. Alle reden dus om eens in gesprek te gaan met de uitgever.

Binnenkort verschijnt het eerste deel van de nieuwe historische stripboekenserie De Romeinen. Hoe zijn jullie tot dit project gekomen?

“Sinds mensenheugenis vragen wij ons hier af waarom er nooit een Asterix-album is gemaakt over Nederland. Ondanks smeekbedes en jarenlange campagnes aan het adres van de uitgever en de Asterix-tekenaars, is dat er nooit van gekomen. Ik denk dus dat het zaadje in mijn jeugd al is geplant.

Het idee van De Romeinen is zo’n vijftien jaar geleden ontstaan toen ik mijzelf twee belangrijke doelen stelde als stripboekuitgever: de ene was een albumreeks over de Hanze in Oost Nederland en de andere een Nederlandse Romeinenstrip die zich langs de limes ging afspelen. Het heeft lang geduurd voor ik er aan toe was om dit idee uit te werken. Ik moest een concept ontwikkelen, een netwerk opbouwen, kennis opdoen, mijn uitgeverij bouwen: ik moest klaar zijn voor dit project. Toen alle stukjes een paar jaar geleden in elkaar vielen ben ik van start gegaan. Ik heb een pitch van drie pagina’s laten maken en dit mogen presenteren op de Romeinendag. Daar werd het idee met veel enthousiasme ontvangen en werden we met behulp van Erfgoed Gelderland geïntroduceerd in de Romeinenwereld. En nu, bijna twee jaar later, zijn we klaar om het album te presenteren.

Is er ook een educatief doel?

“Jazeker! Via de strip zelf kan je veel leren over de Romeinen en lokale volken die langs de limes leefden. Er zit natuurlijk een fictief element in, maar er is veel interessante informatie over de eerste eeuw van onze jaartelling in te vinden. Achterin het album is een katern toegevoegd met feitjes en weetjes en vind je voorwerpen uit het museum die ook in de strip terug te vinden zijn. We hopen dat lezers de strip leuk vinden en gefascineerd raken door de Romeinen en de andere inwoners van ons van die tijd.

Pagina uit de nieuwe strip. Tekening: Tim Artz / Uitgeverij Syndikaat

Waar gaat het eerste deel over en welke doelgroep hopen jullie met de stip te bereiken?

“De Romeinen 1, De Bataafse Opstand is het eerste deel van de nieuwe serie die zich in het Romeinse grensgebied rond de limes afspeelt. In het eerste deel staat de Bataafse opstand en Romeins Nijmegen centraal, waar drie legionairs de opdracht krijgen om een Bataafse opstandenleider uit te schakelen. We willen vooral een jonge doelgroep met lezers enthousiast maken over het Romeins verleden van Nederland. Daarnaast zijn er meerdere lagen toegevoegd die het ook voor volwassenen interessant en leuk maakt om te lezen.

Is er één tekenaar en doen anderen onderzoek of werken jullie met meerdere tekenaars?

“De tekenaar van het album is Tim Artz. Hij werkt veel voor Donald Duck weekblad en heeft een kenmerkende stijl die ook herkenbaar terugkomt in het album. Kristof Berte is de schrijver van het verhaal en daarnaast hebben we een historisch geweten dat zich bezighield met het verzamelen van achtergrondinformatie zoals bouwwerken, museale voorwerpen, kleding, landschap en uniformen.

Ik weet dat re-enacters vaak zeer kritisch kijken naar het gebruik van historische kleding. Hoe zeker weten jullie zeker dat de afbeeldingen historisch verantwoord zijn?

“Dat hebben we wel geprobeerd te bereiken. Vorig jaar hebben we de aankondigingsposter van het Historisch Festival Doorn mogen maken met daarin de figuren uit de strip en daar kregen we erg positieve reacties op vanuit de re-enacters. Natuurlijk zijn ze het zelf gelukkig onderling ook niet altijd eens over historische kleding. Nadeel is wel dat je bij discussies gewapend moet komen opdagen.

En hoe zit het met de inhoud? Kijken er historici mee?

“Op specifieke onderdelen wel. Het verhaal zelf is fictief, maar wel tegen de historische achtergrond van de Bataafse Opstand. In dit eerste deel zijn we veel bezig met het introduceren van de hoofdpersonen. In volgende delen hopen we een completer beeld van de limes te kunnen schetsen. Het is de bedoeling dat het verhaal steeds uitgebreider wordt en dat andere plekken en gebeurtenissen belicht gaan worden. Denk daarbij aan de Friese Opstand of de kustgebieden die mogelijk een belangrijke rol hebben gespeeld bij de invasie van Brittannië.

Welke strips of stripmakers zijn inspiratiebronnen voor jullie?

“We noemden Asterix al aan het begin van dit stuk. Daarnaast grijpen we terug een lange traditie van Disney (Donald Duck) in Nederland en het werk van Marten Toonder. We wilden vooral een nieuwe strip die herkenbaar zou aanvoelen. Alsof die er altijd al is geweest.

Waarom is de strip wat jou betreft zo’n geschikt medium om historische informatie en passie over te brengen naar een breed publiek?

“Met een strip breng je letterlijk geschiedenis in beeld. Je brengt een tijd tot leven die er niet meer is. Je laat gebouwen zien die allang zijn afgebroken, uniformen die niet meer bestaan, museumstukken die gewoonlijk achter glas staan worden in een strip weer gebruiksvoorwerpen. Een beeldverhaal is eigenlijk een spannende film op papier, met een eigen taal en dynamiek.

Na een bezoek in een museum wil je vaak graag een aandenken mee nemen, iets fysieks. Een historische strip is dan iets waar jong en oud plezier aan beleeft en waar je ondertussen ook nog wat van opsteekt. Veel archeologen en geschiedkundigen begonnen hun carrière als kind met hun neus in een Asterix-album. Dat zegt genoeg, toch?

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst? Hoeveel delen willen jullie uitbrengen en weten jullie al waar het eerstvolgende deel over gaat?

“Hoe meer we leren over de Romeinen in Nederland, hoe meer verhalen er boven komen. Honderden jaren van Romeinse aanwezigheid hebben een stempel op onze geschiedenis gedrukt die heden ten dage nog terug te vinden is. Tientallen steden en dorpen vinden hun oorsprong in deze tijd. Niet voor niets zijn er een stuk of vijftig musea in Nederland die een Romeinen-collectie hebben.

Omslag van 'De Romeinen 1, De Bataafse Opstand' — Omslag van ‘De Romeinen 1, De Bataafse Opstand’

We hopen dat dit eerste deel een groot succes wordt en er liggen plannen klaar voor een langlopende serie. De Friese Opstand is een heel interessant onderwerp voor het volgende album, maar ook een verhaal rond het pas ontdekte kamp bij Valkenburg (Zuid-Holland). Een en ander is afhankelijk van het enthousiasme van de lokale historici en instellingen, want die hebben we hard nodig om een dergelijke onderneming te laten slagen.

Voor dit eerste deel werkten we samen met Museum Het Valkhof. Veel van de museale stukken die we in de strip gebruiken zoals ruiterhelmen, wapens en vaatwerk komen uit de collectie van dat museum. In de educatieve bijlage besteden we daar ook aandacht aan. Voor de volgende delen zouden we graag weer samenwerken met een museum of een enthousiaste en kundige stadsarcheoloog.

De Romeinen 1, De Bataafse Opstand verschijnt in de eerste week van april in een softcover editie, een hardcover editie en een gelimiteerde luxe editie. Er verschijnt ook een Latijnse editie.

Online bestellen: De Romeinen 01 – De Bataafse opstand