Het nu heringerichte gemaal vormt wat de vrijwilligers betreft “een poort naar het prachtige en gevarieerde poldergebied in de omgeving”. De herinrichting is tot stand gekomen op basis van een concept van geograaf en historicus Willem van der Ham, die ook tekst en beeld verzorgde, en ontwerper Arthur Meyer.
Van der Ham:
“De Hooge Boezem neemt een zeer speciale plek in in de bemalingsgeschiedenis van Nederland. Het huidige slagenlandschap van de Krimpener- en Lopikerwaard is nu zo’n duizend jaar oud, maar om er te kunnen blijven leven en wonen moest steeds in de waterhuishouding worden ingegrepen. De molens die er gebouwd werden behoorden tot de eerste van Nederland en het systeem van tweetrapsbemaling met een dubbel boezemsysteem (het riviertje de Vlist en een wat hoger gelegen stuk land omringd door kades) was uniek in Nederland. “
In 1872 sprak dijkgraaf Van Nooten, de man die bestuurlijk verantwoordelijk was voor de oprichting van een hulpstoomgemaal, bij de opening de woorden: ‘Streven naar vooruitgang is ieders pligt’. Deze woorden zijn het motto geworden van de permanente tentoonstelling ‘1000 jaar leven met water’ die in het een vernieuwde bezoekerscentrum is te zien.
De entree toont een luchtfoto van Haastrecht en het gemaal uit 1927 en een foto van de enorme centrifugaalpompen van het gemaal in de fabriek van Stork. In de oude geheel verbouwde woning, die onderdeel vormde van het gemaal, kwam de nieuwe tentoonstelling tot stand.
Van der Ham:
“Een grote kaart toont dat rondom het gemaal drie verschillende poldergebieden liggen, het oude slagenlandschap, het landschap van de uitgeveende plassen en de droogmakerijen. Dat polderland mensenwerk is wordt gesymboliseerd door de twintig historische figuren, van Floris V tot de redder van de Reeuwijkse plassen, die allemaal op een eigen manier hun stempel op het gebied drukten. Op de bovenverdieping staan zes beeldschermen opgesteld die op indringende manier tonen hoe het alsmaar dalende polderland van alle kanten door het water werd bedreigd. Omdat de filmpjes gelijktijdig worden afgespeeld krijgt de bezoeker een uitstekende indruk van de kwetsbaarheid van Nederland door de eeuwen heen, de gevaren die op de loer liggen en de maatregelen die zijn getroffen. De machinehal is en blijft de schatkamer van het bezoekerscentrum. Maar ook die is opgeknapt en opgeschoond, evenals de buitenruimte waar nu ook goed te zien waar de schoorsteen van het gemaal heeft gestaan. “
Het bezoekerscentrum is van dinsdag tot en met vrijdag geopend van 13:00 tot 16:00 uur en op zaterdag van 11:00 tot 16:00 uur. Bezoek voor meer info de website www.gemaalhaastrecht.nl
