Gerard Mercator – Vlaamse cartograaf

Gerard Mercator was een zestiende-eeuwse Vlaamse cartograaf en geograaf, beroemd om het ontwikkelen van de Mercatorprojectie, een revolutionaire methode om de aardbol op platte kaarten weer te geven.

Gerard Mercator (1512-1594) werd op 5 maart 1512 als schoenmakerszoon geboren in het Oost-Vlaamse Rupelmonde. In de zestiende eeuw waren cartografen belangrijke figuren omdat zij de wereld stukje bij beetje volledig in kaart gingen brengen. Mercator wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne cartografie.

Mercatorprojectie

Zijn kaarten waren erg praktisch en gemakkelijk te lezen. Hij werd vooral bekend met de door hem in 1569 geïntroduceerde Mercatorprojectie, waarbij de lengte- en breedtegraden als rechte evenwijdige lijnen worden getekend. Deze nog steeds gebruikte methode is vooral gunstig voor de scheepvaart, omdat de Mercatorprojectie kompasrichtingen als rechte lijnen op kaarten weergeeft. Dit maakt het navigeren met kaarten eenvoudiger en preciezer.

Doodle

Omdat het in 2015 precies 503 jaar geleden was dat de Vlaamse cartograaf Gerard Mercator (1512-1594) werd geboren, plaatste zoekmachine Google op zijn startpagina een zogenaamde Doodle waarmee de wetenschapper werd geëerd.

Gerard Mercator werd in 1512 onder de naam Gerard De Kremer geboren in Rupelmonde, een Oost-Vlaams dorp aan de samenvloeiing van de Schelde en de Rupel. Zijn ouders woonden oorspronkelijk in Gangelt, een Duits stadje ten oosten van Sittard, maar waren tijdelijk naar Rupelmonde gevlucht vanwege hongersnood en de pest. Daar verbleven ze bij een broer van Mercators vader, en tijdens hun verblijf werd Mercator geboren als het zevende en jongste kind. Na zijn geboorte keerden zijn ouders terug naar Gangelt, waar zijn vader als schoenlapper werkte.

Op zesjarige leeftijd keerde Gerard Mercator terug naar Rupelmonde, waar zijn oom, kapelaan Gijsbrecht de Cremer, hem onder zijn hoede nam. Later zou deze ook zijn studies in ’s-Hertogenbosch en Leuven financieren. Mercator werd uiteindelijk graveur. De Leuvense instrumentenmaker Gaspard van der Heyden introduceerde hem in de wereld van globes door hem koperplaten te laten graveren voor globes van de Friese cartograaf Gemma Frisius.

Atlas

Vanaf 1585 publiceerde Mercator verschillende wereldkaarten. Zijn complete atlas zou pas na zijn dood worden uitgebracht. De beroemde cartograaf wordt beschouwd als de naamgever van de atlas.