Hoe lang deed men omstreeks 1500 over een reis van Rosmalen naar Breda? Of van Goirle naar Gdansk? Dankzij een nieuw onderzoeksproject is die vraag eenvoudig te beantwoorden.
De prachtige kaarten in het net verschenen 'Het grote kaartenboek – vijf eeuwen cartografie' zijn een lust voor het oog. Het boek is ontstaan naar een idee en onder redactie van Ron Guleij, die werkt als collectiespecialist cartografie bij het Nationaal Archief.
Er is ernstige twijfel ontstaan over de heersende opvatting dat de oudst bewaarde kaart van het Afrikaanse continent gemaakt is door Portugese ontdekkingsreizigers in de vijftiende eeuw.
‘Ik heb gehoord dat er lieden zijn die niets om kaarten geven,’ schreef Robert Louis Stevenson ooit en hij voegde er aan toe ‘maar ik kan het nauwelijks geloven’. Wie 'De geschiedenis van België in 100 oude kaarten' leest én bekijkt zal alvast tot dezelfde conclusie komen als de auteur van Schateiland.
Ptolemaios’ Geografie, een fundamenteel werk. Onze reconstructie van de antieke topografie gaat er voor een belangrijk deel op terug. De landkaarten zijn beroemd.
Aan de online Kaart van de verstedelijking is recent een nieuwe informatielaag toegevoegd die inzicht in de zeventiende-eeuwse verstedelijking in Nederland. Voor de extra laag is gebruik gemaakt van de tweedelige atlas Toonneel der Steden van de Vereenighde Nederlanden uit 1652, van de bekende Amsterdamse kaartuitgevers Joan en Willem Blaeu.
De term ‘vruchtbare halve maan’, ook wel ‘vruchtbare halvemaan’ of ‘vruchtbare sikkel’ genoemd, valt regelmatig als het over de Prehistorie (de periode voor de uitvinding van het schrift) gaat.
De bijzondere kaart werd ooit onterecht aangemerkt als duplicaat en verdween daardoor uit beeld. Vermoedelijk belandde hij in de jaren zeventig in een la met dubbele exemplaren.
Op veel oude kaarten zijn de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden afgebeeld in de vorm van een leeuw. Dit cartografische beeld staat bekend als de Leo Belgicus, Latijn voor de Nederlandse Leeuw.
De zee heeft in de Nederlandse geschiedenis altijd een belangrijke rol gespeeld: ze zorgde voor voedsel en dankzij de zee werd Nederland een belangrijke handelsnatie. Deze voorspoed kende echter ook een keerzijde. Ontelbaar is het aantal mensen dat op zee is achtergebleven.
Op de hartvormige wereldkaart van Martin Waldseemüller uit 1507 werd voor het eerst de naam ‘America’ vermeld – voor het zuidelijke deel van het continent.
Na twee jaar onderhoud is een zestiende-eeuwse ‘reuzenkaart’ weer te zien in het Regionaal Archief Dordrecht. De kaart heeft een afmeting van maar liefst 3,75 bij 1,90 meter en vertelt onder meer over verdwenen plaatsen, kastelen en zalm.
In de vloer van de Burgerzaal, in het hart van het Koninklijk Paleis Amsterdam, zijn drie grote vloerkaarten te vinden. Ze zijn een essentieel onderdeel van het concept van architect Jacob van Campen voor dit gebouw, het voormalige stadhuis van Amsterdam.
Dit boek vertelt de geschiedenis van Nederland aan de hand van honderd bijzondere historische kaarten. Van het oudste bekende Nederlandse kaartje uit 1307 over de bouw van een kerk in de Aardenburgse moer tot een van de eerste fietskaarten uit 1896 en een kaart van de stormvloed in 1953.
Op de Caerte van Oostlant die Cornelis Anthonisz (ca. 1505- ca. 1553) omstreeks 1543 maakte, is een groot deel van het Hanzegebied te zien.
Onze prehistorische voorouders ondernamen de eerste pogingen om de wereld te beschrijven – op zoek naar een manier om orde te scheppen in een ogenschijnlijk eindeloze en onoverzichtelijke wereld.
De Atlas Maior (Grote Atlas) van Joan Blaeu kwam in 1662 uit. Deze majestueuze, meerdelige atlas was vervaardigd door Willem Blaeu en samengesteld door diens zoon Joan Blaeu. De Atlas Maior werd in de zeventiende eeuw wereldberoemd. Wat maakt deze wereldatlas zo bijzonder?
De kaart van Joan Blaeu diende als voorbeeld voor legio kaarten die in de zeventiende een achttiende eeuw van het ‘nieuwe continent’ gemaakt werden.
“Deze kaart laat zien hoe men over de wereld dacht. De buitenwereld boezemde vrees in, maar maakte ook nieuwsgierig. Die twee gingen hand in hand."
De Schie speelde een grote rol in de ontstaansgeschiedenis van drie belangrijke Hollandse steden: Delft, Rotterdam en Schiedam. De Atlas van de Schie.
Onder leiding van Joseph-Jean-François graaf de Ferraris (1726-1814) werd in de achttiende eeuw voor het eerst een atlas van België gemaakt.
