Thema: Cartografie

Uitsnede kaart globalisering in de 15de eeuw.

Boekfragmenten·Cartografie·Europese geschiedenis

De oude wereld in 1400 – Globalisering en kolonisatie in beeld

Eurazië en Afrika zijn al lang met elkaar verbonden. Na een terugval in de handel in de veertiende eeuw (met name als gevolg van de Zwarte Dood) werden de banden weer hersteld en ontwikkelde de handel zich.

Detail van de Surinaamse manuscriptkaart uit 1830

Cartografie·Nieuws·Suriname·Zuid-Amerika

Universiteit Leiden koopt gedetailleerde kaart van Suriname uit 1830

De Universitaire Bibliotheken van Leiden (UBL) hebben een bijzondere kaart gekocht van Suriname. Het gaat om een zogenoemde manuscriptkaart uit 1830 van bijna tweeënhalve meter lang.

De drie Schieën tussen Delfshaven, Overschie en Schiebroek, maker onbekend, eerste helft 16e eeuw

Cartografie·Museumnieuws

Nationaal Archief toont deel kaartencollectie

Met ruim 300.000 kaarten en tekeningen en 400 atlassen en kaartenboeken beheert het Nationaal Archief in Den Haag de grootste kaartencollectie van Nederland. In de tentoonstelling Op de kaart toont de instelling een deel van die collectie.

België·Cartografie

Facelift voor Marcus Gerards-kaart van Brugge uit 1562

In 1562 werkte schilder en graveur Marcus Gerards een plan van Brugge uit, dat de stad letterlijk weer op de kaart moest zetten. Recent kreeg deze kaart een facelift.

Kaart van de Noordzee met de zeeslag bij Doggersbank, 1781 - Historische Wateratlas

Boekbesprekingen·Cartografie

Gewijzigd perspectief – Nederland en de omgang met het water

Als het water in Rijn en Maas eind 1993 sterk stijgt, moeten zo’n 8000 Limburgers hun huizen verlaten. Delen van Roermond en Venlo staan blank. De schok is enorm, want het vertrouwen in waterschappen en Rijkswaterstaat is groot. De Deltawerken hebben het land veilig gemaakt. Toch? In januari 1995 springt de Rijn uit zijn winterbed. Liefst 85.000 inwoners van Ooijpolder,

Inferioris Germaniae Provinciarum Nova Descriptio - Willem Blaeu, 1604

Boekbesprekingen·Cartografie

De netwerken van de familie Blaeu

Het net voor de kerst verschenen boek 'De wereld van de familie Blaeu' is een feest voor het oog. Oud-hoogleraar Kees Zandvliet laat zien hoe deze familie in de zeventiende eeuw uitgroeit tot de belangrijkste uitgever en drukker van Amsterdam en misschien wel van de wereld.

Boekfragmenten·Cartografie·Duitsland·Europese geschiedenis·Populair

Een verboden kaart van een Europese utopie (1866)

In augustus 1866 verscheen in Duitsland een kaart van Europa die veel stof deed opwaaien. Het lijkt op het eerste gezicht een gewone staatkundige kaart van Europa, maar bij nadere beschouwing wordt duidelijk dat de kaart een opmerkelijk voorstel bevat voor nieuwe, nationale grenzen.

Deel van de Peutingerkaart met enkele plaatsen in België en Nederland

Boekbesprekingen·Cartografie·Oudheid·Romeinse Rijk

Dwalen langs de Romeinse wegen van de Peutingerkaart

Leiden noemt zich Lugdunum Batavorum. Waarom? Op basis van de traditionele interpretatie van de Peutingerkaart. Volgens Joep Rozemeyer klopt die interpretatie niet en is Lugdunum in werkelijkheid Gent.

Cartografie·Eerste Wereldoorlog·Populair

Satirische kaarten van Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog

Satirische tekeningen en spotprenten waren zeer populair tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze verschenen in kranten en tijdschriften en kregen geregeld ook een plek op ansichtkaarten en affiches. Voor de verschillende mogendheden waren de tekeningen ook van belang omdat ze de publieke opinie konden beïnvloeden of bepaalde gebeurtenissen uit konden vergroten. Tijdens de oorlog verschenen er ook verschillende satirische kaarten van

F. Hogenberg, De inname van Zutphen op 16 november 1572 door Don Fadrique de Toledo. De stad is fantasierijk en in spiegelbeeld afgebeeld. Het leger viel immers niet uit zuiden maar uit het noorden aan, en van de schansen ontbreekt hier elk spoor. De prent bedoelt vooral de kracht van de aanvaller te laten zien. Uit: Nieuwe historische atlas van Zutphen

Boekfragmenten·Cartografie·Populair·Tachtigjarige Oorlog

Het rampjaar van Zutphen (1572)

De plundering en uitmoording van Zutphen na de inname van de stad in november 1572 is in de geschiedschrijving over de Tachtigjarige oorlog een van de grote gruweldaden van de Spanjaarden geworden.

Viabundus - Screenshot van de routeplanner

Cartografie·Middeleeuwen·Populair

‘Google Maps’ omstreeks 1500

Hoe lang deed men omstreeks 1500 over een reis van Rosmalen naar Breda? Of van Goirle naar Gdansk? Dankzij een nieuw onderzoeksproject is die vraag eenvoudig te beantwoorden.

Het eiland Deshima in de baai van Nagasaki met de schepen 'Vasco da Gama' uit Gent en 'Johanna Elisabeth' uit Antwerpen., Keiga Kawahara, ca 1825

Boekbesprekingen·Cartografie

Kaarten om van te smullen

De prachtige kaarten in het net verschenen 'Het grote kaartenboek – vijf eeuwen cartografie' zijn een lust voor het oog. Het boek is ontstaan naar een idee en onder redactie van Ron Guleij, die werkt als collectiespecialist cartografie bij het Nationaal Archief.

Afrika·Cartografie·Nieuws·Portugal

Oudste zeekaart Afrika mogelijk toch niet gemaakt door Portugezen

Er is ernstige twijfel ontstaan over de heersende opvatting dat de oudst bewaarde kaart van het Afrikaanse continent gemaakt is door Portugese ontdekkingsreizigers in de vijftiende eeuw.

Boekbesprekingen·Cartografie

De geschiedenis van België in 100 oude kaarten

‘Ik heb gehoord dat er lieden zijn die niets om kaarten geven,’ schreef Robert Louis Stevenson ooit en hij voegde er aan toe ‘maar ik kan het nauwelijks geloven’. Wie 'De geschiedenis van België in 100 oude kaarten' leest én bekijkt zal alvast tot dezelfde conclusie komen als de auteur van Schateiland.

Ptolemaios' "Geografie" (Gutenbergmuseum, Mainz)

Cartografie·Oudheid

De wereldkaart van Ptolemaios

Ptolemaios’ Geografie, een fundamenteel werk. Onze reconstructie van de antieke topografie gaat er voor een belangrijk deel op terug. De landkaarten zijn beroemd.

Detail van de Kaart van de verstedelijking

Cartografie·Digitalisatie·Nieuws

Zeventiende-eeuwse verstedelijking op de kaart

Aan de online Kaart van de verstedelijking is recent een nieuwe informatielaag toegevoegd die inzicht in de zeventiende-eeuwse verstedelijking in Nederland. Voor de extra laag is gebruik gemaakt van de tweedelige atlas Toonneel der Steden van de Vereenighde Nederlanden uit 1652, van de bekende Amsterdamse kaartuitgevers Joan en Willem Blaeu.

Vruchtbare halve maan in het boek van James Henry Breasted, 1916

Cartografie·Prehistorie

Vruchtbare halve maan – Herkomst van het begrip

De term ‘vruchtbare halve maan’, ook wel ‘vruchtbare halvemaan’ of ‘vruchtbare sikkel’ genoemd, valt regelmatig als het over de Prehistorie (de periode voor de uitvinding van het schrift) gaat.

De herontdekte kaart van Goeree-Overflakkee

Cartografie·Nieuws·Zeeland

Eeuwenoude kaart Goeree-Overflakkee teruggevonden

De bijzondere kaart werd ooit onterecht aangemerkt als duplicaat en verdween daardoor uit beeld. Vermoedelijk belandde hij in de jaren zeventig in een la met dubbele exemplaren.

Detail van de Leo Belgicus van Claes Jansz. Visscher

Cartografie·Dieren·Populair

Leo Belgicus – De Nederlandse Leeuw

Op veel oude kaarten zijn de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden afgebeeld in de vorm van een leeuw. Dit cartografische beeld staat bekend als de Leo Belgicus, Latijn voor de Nederlandse Leeuw.

Abraham Casembroot, Storm op zee. Gezichten van de haven van Messia, Collectie Rijksmuseum

Cartografie·Maritieme geschiedenis·Museumnieuws

Rampen en reddingen, rituelen en bijgeloof

De zee heeft in de Nederlandse geschiedenis altijd een belangrijke rol gespeeld: ze zorgde voor voedsel en dankzij de zee werd Nederland een belangrijke handelsnatie. Deze voorspoed kende echter ook een keerzijde. Ontelbaar is het aantal mensen dat op zee is achtergebleven.

De hartvormige wereldkaart van Martin Waldseemüller uit 1507, waarop voor het eerst de naam ‘America’ wordt vermeld – voor het zuidelijke deel van het continent.

Amerikaanse geschiedenis·Boekfragmenten·Cartografie·Duitsland·Populair

De Waldseemüller-kaart (1507) en de ‘geboorte’ van Amerika

Op de hartvormige wereldkaart van Martin Waldseemüller uit 1507 werd voor het eerst de naam ‘America’ vermeld – voor het zuidelijke deel van het continent.

1 2 3 4 Volgende

Cartografie

De oude wereld in 1400 – Globalisering en kolonisatie in beeld

Universiteit Leiden koopt gedetailleerde kaart van Suriname uit 1830

Nationaal Archief toont deel kaartencollectie

Facelift voor Marcus Gerards-kaart van Brugge uit 1562

Gewijzigd perspectief – Nederland en de omgang met het water

De netwerken van de familie Blaeu

Een verboden kaart van een Europese utopie (1866)

Dwalen langs de Romeinse wegen van de Peutingerkaart

Satirische kaarten van Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog

Het rampjaar van Zutphen (1572)

‘Google Maps’ omstreeks 1500

Kaarten om van te smullen

Oudste zeekaart Afrika mogelijk toch niet gemaakt door Portugezen

De geschiedenis van België in 100 oude kaarten

De wereldkaart van Ptolemaios

Zeventiende-eeuwse verstedelijking op de kaart

Vruchtbare halve maan – Herkomst van het begrip

Eeuwenoude kaart Goeree-Overflakkee teruggevonden

Leo Belgicus – De Nederlandse Leeuw

Rampen en reddingen, rituelen en bijgeloof

De Waldseemüller-kaart (1507) en de ‘geboorte’ van Amerika

Gratis nieuwsbrief

Actueel

Hoe de nazi’s Kerstmis wilden nazificeren

Ondergrondse kerstviering tijdens WO2 in Maastricht