Het raadsel van de Brittenburg

Bij Katwijk aan Zee bevond zich eeuwen geleden de Romeinse vesting de Brittenburg. Het bouwwerk is inmiddels in de zee verdwenen. Museum Meermanno staat de komende tijd met een tentoonstelling stil bij objecten uit de eigen collectie, die afkomstig zouden zijn van de Brittenburg.

Lees ook: De Brittenburg is zoek

Meermanno, een museum in Den Haag dat geheel gewijd is aan de geschiedenis van het boek, heeft verschillende Romeinse oudheden in de collectie. Sommige daarvan zouden afkomstig zijn van de Brittenburg.

De Brittenburg is een van de meest tot de verbeelding sprekende Romeinse bouwwerken van Nederland en vormt het meest westerse punt van de Limes, de noordgrens van het Romeinse rijk, in Nederland. De resten van het ‘castellum’ kwamen in de zestiende eeuw enkele malen te voorschijn bij extreem laag water. Verschillende ooggetuigen schreven er toen over en maakten er afbeeldingen van.

Romeinse objecten uit de collectie van Meermanno, afkomstig van de Brittenburg?

De negentiende-eeuwse stichter van Museum Meermanno, baron Van Westreenen van Tiellandt, was erg geïnteresseerd in de vroege geschiedenis van Nederland. Hij kocht op veilingen een groot aantal Romeinse voorwerpen die in Nederlandse bodem gevonden waren. De Brittenburg fascineerde hem ook. Hij verzamelde daarom zoveel mogelijk boeken waarin dit Romeinse castellum genoemd werd. Ook kocht hij verschillende objecten die gevonden zouden zijn in de Brittenburg, waaronder een kannetje dat wordt afgebeeld in die boeken.

Museum Meermanno:

“Wat de functie van de Brittenburg was, blijft echter een raadsel. Bij een grootschalig archeologisch onderzoek op het strand van Katwijk aan Zee vorig jaar zijn geen sporen van het gebouw meer gevonden. Ook is het onduidelijk of het te identificeren is met het castellum Lugdunum op de Peutingerkaart, de bekende middeleeuwse kopie van een laat-Romeinse landkaart.”

Of de objecten in het museum echt uit de Brittenburg afkomstig zijn, is onduidelijk. Verwoede pogingen om het castellum te vinden, zijn tot nu toe steeds tevergeefs gebleken.

Forum Hadriani

In de tentoonstelling ‘Het raadsel van de Brittenburg’ is ook aandacht voor andere Romeinse oudheden die werden verzameld door de baron en voor het begin van de wetenschappelijke archeologie in Nederland: de opgraving van de Romeinse stad Forum Hadriani in Voorburg door C.J.C. Reuvens in 1827.

De tentoonstelling is nog te zien tot en met 27 september 2015. In november reist de tentoonstelling door naar het Katwijks Museum.