Historiek
De prijs is een initiatief van Het Historisch Nieuwsblad, Volkskrant, VPRO en NPS. De winnaar werd gisteren bekendgemaakt door jury-voorzitter Frits Bolkestein. “Haar afgewogen behandeling van de vraag wat een held is, en wat iemand tot een held maakt, heeft ervoor gezorgd dat dit boek van een bijzondere categorie is”, aldus juryvoorzitter Bolkestein over Withuis en haar boek.
Generaalszoon Pim Boellaard (1903–2001) sloot zich in 1940 aan bij het verzet. Hij werd lid van de de zogenaamde Ordedienst (OD), een verzetsgroep die grotendeels bestond uit (reserve-)officieren. De groep werd in 1941 getroffen door een arrestatiegolf, maar Boellaard wist te ontkomen en dook onder. Na verraad werd hij op 5 mei 1942 echter alsnog gearresteerd.
Tijdens zijn gevangenschap in het Oranjehotel werd hij, als enige Nederlander, ondervraagd door zowel Heinrich Himmler als Reinhard Heydrich. Boellaard zat drie jaar gevangen, onder meer in het Nacht und Nebel-kamp Natzweiler en in Dachau. Boellaard overleefde de oorlog en werd opgenomen in de staf van prins Bernhard met wie hij gedurende zijn hele leven bevriend bleef. Na de oorlog was hij betrokken bij de vervolging en berechting van een aantal oorlogsmisdadigers.
‘Goed en fout’
Jolande Withuis is als sociologe verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). Bij het schrijven van het boek maakte ze gebruik van onder meer dagboeken en gevangenisbrieven. In het boek geeft ze een beeld van een ‘man van staal met onverwacht zachte kanten’.
De jury van de Grote Geschiedenisprijs zei gisteren onder meer het volgende over Jolande Withuis en haar boek: “De betekenis van de biografie van Withuis overstijgt het boekstaven van de daden en gedachten van een groot man. Zij stelt met dit boek de overheersende gedachte over de Tweede Wereldoorlog ter discussie, namelijk de oorlog als ‘grijs verleden’ waarin het leven niet zozeer draaide om ‘goed en fout’, maar een kwestie was van aanpassen aan een moeilijke tijd.”
Aan de prijs is een geldbedrag van 10.000 euro verbonden. Vorig jaar won Luuc Kooijmans de prijs met zijn boek Gevaarlijke kennis, een biografie van Jan Swammerdam.
