Stronks dook voor haar onderzoek onder meer in de archieven van Delpher, de Liederenbank(Meertens Instituut) en de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL).
Dominante denkbeelden
‘Kinderen zijn hinderen’, schreef Jacob Cats rond 1630. Denkbeelden over de jeugd zijn echter van alle tijden. Historische teksten hebben een aantal specifieke invullingen van die denkbeelden in het collectieve geheugen van Nederland geprent. Bekend zijn vooral teksten zoals die van Cats, die afkomstig zijn uit pedagogische debatten en draaien om de uitoefening van ouderlijk gezag. Volwassenen zouden kinderen als twijgjes moeten buigen, betoogde Erasmus streng. Hieronymus van Alphen hoopte met zijn ‘Jantje zag eens pruimen hangen’ op sympathieke wijze hetzelfde te bereiken.
De geschiedenis levert altijd dergelijke dominante denkbeelden op, die goed lijken aan te geven hoe er in een bepaalde periode over iets werd gedacht. Met digitale middelen onderzocht Els Stronks dit najaar welke denkbeelden er in historische Nederlandse teksten nog meer over de jeugd leefden. Digitale tools en gedigitaliseerde bestanden bieden de kans naar veel meer teksten te kijken, en ongeziene patronen te ontwaren. Kun je zo zicht krijgen op teksten waarin met veel meer bewondering (en soms zelfs jaloezie) over de jeugd werd geschreven? Kun je digitaal tonen hoe men aankeek tegen het elan dat jongeren in bijvoorbeeld hun jeugdige overmoed ook verbeeldden? En wat leert die blik op de historische strijd tussen denkbeelden ons over de manier waarop media nu onze denkbeelden over de jeugd bepalen?
Vanaf 19.30 uur bent u welkom voor de ontvangst met koffie en thee in de foyer van de Koninklijke Bibliotheek. De lezing begint om 20.00 in de Aula. Rond 21.00 uur start de afsluitende borrel. De toegang tot de lezing is gratis; maar vanwege het beperkte aantal plaatsen is aanmelden gewenst. Dit kan via [email protected]
