De Kameel (NS 20) – Opvallend inspectierijtuig van de NS

Afgelopen week maakte De Kameel zijn laatste rit in dienst van NS. De bekende motorwagen is hierna overgedragen aan het Spoorwegmuseum en is vanaf nu dus een museumstuk.

De Kameel deed sinds 1954 dienst als directie- en inspectierijtuig. Het rijtuig is bekend om zijn bijzondere uiterlijk. Aan de voor- en achterkant van de trein zit een machinistencabine op het dak. Reizigers kunnen onderin genieten van een uitzicht dat in de meeste treinen alleen is voorbehouden aan machinisten. De twee bulten op het dak zorgden voor de bijnaam ‘Kameel’.

De Kameel werd in 1954 speciaal gebouwd als inspectierijtuig voor de directie van NS. Zo kon de directie destijds de herstelwerkzaamheden van het spoor tijdens de wederopbouwperiode controleren. Aan de voor- en achterkant, op de plek waar normaal de machinist zit, zijn twee vergaderruimtes voor elk veertien personen. In het rijtuig is ook een keuken en een werkkamer met telefoon. Voor de machinist is aan beide kanten achter de vergadersalon een verhoogde cabine. Door de dakkoepels (de bulten) had hij goed zicht op het spoor.

Het rijtuig werd op 31 mei 1954 afgeleverd door de Rotterdamse treinenbouwer Allen. De NS 20 – zoals de Kameel officieel heet – is technisch afgeleid van de Blauwe Engelen, de dieseltreinen die de stoomtreinen vervingen op de regionale lijnen. Het rijtuig beschikt niet over koppelingen, waardoor het niet met ander materieel te combineren is. Alleen met een koppelboom, die aan een oog voor op de kop bevestigd kan worden, kan het rijtuig aan een andere trein gekoppeld worden om te worden gesleept.

VIP-car

Het rijtuig was in de jaren zeventig niet exclusief voorbehouden aan de NS-directie, maar werd ook als VIP-car verhuurd aan gezelschappen. De Kameel maakte sindsdien veel ritten in binnen- en buitenland en vervoerde hierdoor flink wat belangrijke gasten. Van directies van andere bedrijven tot staatshoofden en vorsten. Ook de band Queen ging met de Kameel naar een concert. Sinds het begin van de jaren zeventig was de Kameel te huur door externe partijen. Zo werd hij onder andere ingezet voor de 250e jubileumuitzending van het muziekprogramma AVRO’s Toppop.

Revisies

Na opknapbeurten in de jaren 70 en 80 kreeg de Kameel in 2004-2005 een grote revisie. Hierbij is het interieur, de technische installatie en het casco gereviseerd. Het rijtuig is in de oorspronkelijke blauwe kleur geschilderd. Na deze werkzaamheden is het rijtuig ingezet rondom de opening van het Spoorwegmuseum. Na de opening is het rijtuig naar Tilburg gegaan voor de technische revisie. Tevens werd hier nieuwe apparatuur voor de keuken ingebouwd. Medio 2008 is het rijtuig aan NS overgedragen en werd het weer gebruikt als directierijtuig. De Kameel was al zeer regelmatig te zien in het Spoorwegmuseum, maar is nu officieel aan het museum overdragen.

Technische informatie NS 20