Mars op Rome – Mussolini grijpt de macht

Op 28 oktober 1922 organiseerde de Italiaanse fascist Benito Mussolini met zijn aanhangers de Mars op Rome. Deze politieke mars van de fascisten was niet bijster goed georganiseerd, maar hij leidde uiteindelijk wel de machtsgreep van het fascisme in.

Mars op Rome moest een coup zijn

De Mars op Rome was bedoeld als een staatsgreep. Vier dagen hiervoor had Mussolini op een partijcongres in Napels tegenover zijn aanhangers verklaard:

“Of ze geven ons de regering, of we gaan naar Rome en nemen de regering.”

Op dat moment controleerden de fascisten al grote delen van het noorden van Italië en Mussolini genoot veel steun van landeigenaren en industriëlen. Twee dagen na het partijcongres in Napels bood de regering haar ontslag aan, maar koning Victor Emanuel III aanvaardde dit ontslag echter niet onmiddellijk waardoor de regering voorlopig in functie bleef. Mussolini stelde de regering hierop een ultimatum en de spanningen liepen nog verder op toen de zittende premier Luigi Facta de staat van beleg afkondigde en het leger opdracht gaf zo nodig geweld te gebruiken tegen de fascisten als die inderdaad naar Rome zouden optrekken.

Dit weerhield Mussolini echter niet. Hij verzamelde zijn aanhangers in de buurt van Rome en marcheerde vervolgens de stad in. Daar moesten de fascisten openbare gebouwen bezetten. Hierna zou de premier Luigi Facta tot aftreden gedwongen worden en diende er een fascistisch regime geïnstalleerd worden. Lukte dit niet op een vredige manier, dan zouden gewapende zwarthemden Rome binnenmarcheren en de staatsgreep met geweld voltooien.

Problemen, machtsovername & Era Fascista

De Mars verliep niet zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Zo waren er grote problemen met de voedselvoorziening. Ook was er in Rome een grote legermacht aanwezig, die Mussolini en consorten gemakkelijk had kunnen tegenhouden. De Italiaanse koning weigerde het decreet over de staat van beleg echter te ondertekenen om zo een bloedbad te voorkomen. In de ochtend van 28 oktober werden de fascisten op ongeveer vijftig kilometer van Rome tegengehouden. In een poging een einde te maken aan de crisis had de koning ondertussen een profascistische liberaal verzocht een coalitieregering te vormen waarin Mussolini en enkele andere fascisten ministersposten krijgen. Mussolini verwierp dit aanbod echter. Hij wilde premier worden. Op 29 oktober nodigde de koning de leider van de fascisten vervolgens uit op het paleis om een parlementaire regering te vormen. Mussolini werd zo alsnog premier. Om de indruk te wekken dat hij door een volksmenigte aan de macht was gebracht, liet Mussolini de fascisten hierna alsnog Rome in marcheren.

De fascisten stelden hierna in Italië een nieuwe tijdsindeling in: de Era Fascista, afgekort E.F. Op 28 oktober 1922 begon het jaar 1. Van oktober 1927 tot april 1945 was deze jaartelling in Italië verplicht.

Lees ook: Het Italië van Benito Mussolini (1925-1943)
…of: Biografie van Benito Mussolini

Bronnen ▼