Het boek Kinderen van Duitse militairen in Nederland, geschreven door Monika Diederichs, sluit mooi aan op Diederichs’ eerdere baanbrekende werk Wie geschoren wordt moet stil zitten uit 2006. Waar het boek uit 2006 over de ‘moffenmeiden’ ging, staan nu de kinderen van Duitse militairen centraal. ‘Moffenkinderen’, zo werden ze ook wel minachtend genoemd.
In het boek vertellen 26 ‘moffenkinderen’ en acht ‘moffenmeiden’ hun levensverhaal. Het zijn meermalen dramatische verhalen die doorspekt zijn van onwetendheid, afwijzing en schaamte.
Serieus aangepapt
Tijdens de eerste oorlogsjaren bedroeg de Duitse bezettingsmacht in Nederland ongeveer 60.000 man. In 1943 was dit aantal opgelopen tot ongeveer 125.000 Duitse militairen. Dit moest wel tot relaties leidden. Dat gebeurde ook; en het waren er vermoedelijk veel. Feit is dat er in de jaren 1940-1945 tussen de 12.000 en 15.000 Nederlandse kinderen zijn geboren die verwekt zijn door Duitse soldaten. Ongeveer de helft van hen kwam ter wereld in Duitse klinieken in Nederland, de rest thuis of in Duitsland. Als dezelfde verhouding als in Denemarken golden – waar onderzoek heeft uitgewezen dat 1 op de 10 relaties tussen Deense vrouwen en Duitse militairen tot een geboorte leidde – dan heeft een enorm aantal van 120.000 tot 150.000 Nederlandse meisjes serieus aangepapt met de bezetter.
Sommige ervaringsverhalen druipen over van de naïviteit en hebben een een hoog domblondjesgehalte:
“Die Duitse soldaten lachten en gingen zingend door de straten. Dat vonden wij prachtig. Je was achttien, negentien, twintig jaar. Ik zag er geen politiek gevaar in. Het waren gezellige jongens! Je had hier van die openbare dancings. Daar gingen ze op zaterdag- en zondagavond naar toe. Of ze liepen te flaneren op straat. Je had lol en je lachte. Je ging naar de bioscoop naar een film met Zarah Leander Heinz Rühmann. Daar stonden we voor in de rij, dat vonden we geweldig. Die Wehrmachtsoldaten mochten voor half geld en dan mochten wij ook voor half geld. Dat het onze bezetters waren, daar hebben we nooit van ons leven aan gedacht.” (20-21)
Mond houden
Veel vrouwen gingen aanvankelijk in het openbaar om met Duitse militairen, maar na 1943 nam de weerstand sterk toe en waren er steeds minder meisjes die zich openlijk met Duitsers durfden vertonen.
De afwijzing van de half-Duitse kinderen nam soms heftige vormen aan. Zo sloeg iemand in Zeeland kort na de oorlog zijn kleinkind dood, omdat deze was verwekt door een Duitse soldaat. Veel Duitse kinderen groeiden op bij hun grootouders, omdat hun moeder na de oorlog vaak opgepakt werd als moffenmeid. Veel ‘moffenkinderen’ groeiden op in verwarring, zoals de titel luidt van een van de hoofdstukken in dit boek. Ze kampten vaak met een zwijgende moeder, wisten niet wie hun vader was en konden in hun omgeving voor hun eigen welzijn maar beter hun mond houden over hun afkomst.
Grove bedreigingen
Trieste verhalen passeren de revue, zoals dat van Margreet, dochter van een Duitse militair, die na de oorlog op zoek ging naar haar vader:
“Hij bleek in een plaatsje bij de Rijn te wonen. Ze zocht contact en heeft twee jaar met hem gecorrespondeerd (…) Tot een ontmoeting tussen Margreet en haar vader is het nooit gekomen. Ze had wel graag contact met hem willen houden, maar toen zijn vrouw liet weten hier niet van gediend te zijn, stopte ze met schrijven.” (106-107)
De nieuwe vrouw van haar vader stuurde haar een brief met het verzoek meteen te stoppen met het contact, die vergezeld ging van grove bedreigingen, aldus Margreet.
Helder en schokkend
“Het waren verboden kinderen, op wie niemand zat te wachten. Opgegroeid in een sfeer van ontkenning, leugen en bedrog, was de invloed van hun Duitse afkomst niet gering, en was de relatie met de moeder, die zweeg over de vader, vaak terughoudend. Veelal was er ook sprake van maatschappelijke afwijzing en stigmatisering (…) Opmerkelijk is dat nagenoeg iedereen in de familie en in de omgeving, op de hoogte was van hun Duitse afkomst, behalve zijzelf.” (184)
Ten slotte: het boek bevat meerdere illustraties van een aantal betrokken personen. Achterin zijn voetnoten opgenomen, een literatuurlijst en een korte namenindex.
Boek: Kinderen van Duitse militairen in Nederland
Lees ook: Schrijnende verhalen van verboden kinderen
Bekijk dit boek bij:
