Tijdens de vergadering van het Werelderfgoedcomité van Unesco is dinsdag bekendgemaakt dat de Neder-Germaanse Limes wordt opgenomen op de werelderfgoedlijst. Eerder deze week kregen ook de Koloniën van Weldadigheid en de Nieuwe Hollandse Waterlinie een plek op de prominente erfgoedlijst.
Nederland nomineerde de limes begin vorig jaar samen met Duitsland. Volgens de twee landen is de limes een “uniek en onvervangbaar monument met universele waarde voor de mensheid”.
De noordelijke ‘Limes’ (het Latijnse woord voor grens) van het Romeinse Rijk liep tweeduizend jaar geleden dwars door Nederland, langs de Rijn. Om deze grens – onderdeel van de langere grens door Europa, Azië en Noord-Afrika – te beschermen bouwden Romeinen hier onder andere wachttorens en legerkampen. Zo verrees bij Nijmegen een legerkamp dat plaats bood aan twee legioenen van zesduizend man. Maar ook forten in Valkenburg, Leiden, Woerden, Utrecht, Bunnik en Arnhem lieten hun sporen na, evenals het Corbulo-kanaal bij Leidschendam en diverse bouwwerken in Duitsland.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap noemde de Neder-Germaanse Limes ten tijde van de officiële nominatie “een toonbeeld van de unieke militaire ontwikkelingsgeschiedenis van het West-Romeinse Rijk”. Minister Van Engelshoven wees er tijdens de bekendmaking van de Unesco-voordracht op dat de Romeinen destijds innovatieve constructies bedachten om het dynamische rivierenlandschap van de delta te bedwingen.
De buitengrens van het Romeinse Rijk doorsnijdt een groot aantal landen. Met 19 vindplaatsen in Nederland en 25 in Duitsland nomineerde Nederland daarom ook namens Duitsland. Het nominatiedossier werd samen met de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts en de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland opgesteld.
Nederlandse vindplaatsen van de Romeinse Limes
Leiden (Roomburg) | Castellumterrein |
Katwijk-Valkenburg (De Woerd) | Vicus |
Katwijk-Valkenburg (Centrum) | Castellumterrein |
Leidschendam Voorburg (Voorschoten) | Corbulo-kanaal |
Leidschendam (Voorburg) | Forum Hadriani |
Woerden (Centrum) | Castellumterrein |
Bunnik (Vechten) | Castellumterrein |
Utrecht (Domplein) | Castellumterrein |
Utrecht (Leidsche Rijn) | Wachttoren |
Utrecht (De Meern) | Castellumterrein |
Utrecht (De Meern) | Limesweg |
Arnhem (Meinerswijk) | Castellumterrein |
Zevenaar(Bijlandse Waard) | Verspoeld Castellum |
Nijmegen (Hunerberg) | Castellumterrein |
Nijmegen (Valkhof) | Castellumterrein |
Nijmegen / Berg en Dal (Kops Plateau) | Castellumterrein |
Berg en Dal / Nijmegen | Aquaduct |
Elst | Tempel |
Berg en Dal (De Holdeurn) | Pannenbakkerij |
Lees ook: De Romeinse limes
Overzicht van boeken over het Romeinse Rijk