Onder auspiciën van… – Herkomst en betekenis

‘Onder auspiciën van’ is een duur klinkende, alternatieve formulering voor iets onder toezicht of leiding van een persoon doen. De zegswijze gaat ver terug in de tijd. Het is ontleend aan een ritueel dat in het Romeinse Rijk in gebruik was.

Herkomst van auspiciën

De term auspiciën is een Nederlandse verbastering van een begrip uit het Latijn, namelijk auspicium. Deze term is voor kenners van de Latijnse taal duidelijk: ‘aus’ is een vervorming van het Latijnse ‘avis’, wat vogel betekent. ‘Spiciën’ komt van het Latijnse werkwoord ‘spicere’, wat kijken of zien betekent. Auspicium betekent dan ook zoiets als ‘de praktijk van het bekijken van vogels’.

Maar wat heeft dit met de Romeinen te maken? In de Romeinse Tijd waren in steden als Rome vogelkijkers actief, die door het grondig bestuderen van de dieren de toekomst voorspelden. Het ging om priesters. Deze keken hoe vogels door de lucht vlogen. Het vliegpatroon en de snelheid van de vogels zouden iets zeggen over de toekomst. Via auspicium (vogelschouw / vogels kijken) konden deze ‘experts’ blijkbaar de wil van de goden achterhalen. Mensen die wilden weten wat hen te wachten stond, betaalden de vogelzieners geld en kregen dan iets te horen over wat de goden van plan waren. Het ritueel werd meestal uitgevoerd door een zogeheten augur.

Verschuivende betekenis: van voorteken naar opperbevel

Vanwege het voorspellende element dat bij het vogelkijken hoorde, verschoof de betekenis van auspicium naar ‘voorteken’. De term auspicium ging daarna ook ‘opperbevel’ betekenen, omdat alleen personen die tot de elite behoorden, hoogwaardigheidsbekleders, het recht hadden om auspicia te organiseren. Hieruit is de huidige betekenis van ‘onder auspiciën van’ ontstaan: wie onder auspiciën staat van een andere persoon, staat dus onder diens toezicht of leiding.

Boek: 24 uur in het oude Rome – Philip Matyszak

Bronnen ▼