Het gaat om het wrak van het admiraliteitsschip de Utrecht. Dit schip maakte in september 1648 onderdeel uit van een vloot van zeven schepen die onder leiding stond van admiraal Witte de With (1599-1658). De schepen voeren langs de Braziliaanse kust toen ze twee Portugese schepen zagen. Admiraal De With zond zijn vlaggenschip De Brederode en vier andere schepen op de vijandelijke schepen af.
De Nederlandse schepen De Utrecht en de Huys van Nassau kwamen langszij om een van de Portugese schepen onder vuur te nemen. De kapitein van dit Portugese schip wilde kost wat kost voorkomen dat hij gekaapt werd en gaf daarom opdracht zijn schip op te blazen, in de hoop dat de Nederlandse schepen ook beschadigd zouden raken. Door de explosie zonk het Portugese schip, maar ook de Utrecht ging verloren. In totaal verloren 400 Portugezen en 150 Nederlanders hierbij het leven. De wrakken liggen voor de kust van de Braziliaanse stad Salvador da Bahia.
Sinds de jaren tachtig wordt er al gedoken naar de twee wrakken maar er is nooit archeologisch onderzoek verricht. In de beginjaren zijn er verschillende voorwerpen geborgen om geveild te worden. Later werd er vooral op de wrakken gedoken door sportduikers.
Binnen het Maritiem Programma van de RCE wordt onderzoek gedaan naar Nederlandse wrakken overzee. Van 10 tot 17 december zal het wrak van de Utrecht door archeologen onderzocht worden. De rijksdienst:
“De Nederlandse maritieme geschiedenis is sterk verbonden met het Caribische gebied en BraziliĆ«; niet alleen vanwege de invloedssfeer van de West Indische Compagnie (WIC), maar ook doordat Admiraliteits- en kaperschepen regelmatig ten onder gingen in hun jacht op het zilver van de Spaanse en Portugese galjoenen.”
De rijksdienst werkt bij het onderzoek samen met verschillende buitenlandse instellingen waaronder het Braziliaanse Nationaal Instituut voor Historisch en Kunstzinnig Erfgoed.
De onderzoekers hopen meer te weten te komen over de Nederlandse schepen en de activiteiten in Braziliƫ. Ook gaat men bekijken wat de archeologische waarde van het wrak is en of er eventueel onder water resten bewaard kunnen blijven. Tijdens het onderzoek worden er Braziliaanse archeologiestudenten opgeleid.
Overzicht van boeken over de maritieme geschiedenis
