Op zoek naar geheimen Rembrandt en Van Gogh

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 3,6 miljoen euro beschikbaar gesteld voor wetenschappelijk onderzoek naar de conservatie en restauratie van bekende kunstwerken. De organisatie heeft dat dinsdag bekendgemaakt.

NWO wil wetenschappers, musea en conservatoren van over de hele wereld bij elkaar brengen om onderzoek te doen naar de beroemde kunstwerken. Het onderzoeksprogramma richt zich op het onderzoeken van veranderingen in kunstwerken.

Binnen het programma Science4Arts heeft NWO aan in totaal zes projecten financiering toegekend. Bij ieder project zijn één of meerdere musea betrokken die het onderzoek mede financieren.

Onder de Rembrandt

Professor Joris Dik van de TU Delft zal met behulp van een nieuwe methode werken van Rembrandt onder de loep nemen. Hij kan, onder meer met behulp van een deeltjesversneller, als het ware door de verflagen van meesterwerken heen te kijken. NWO:

Onder de verflagen van meesterwerken ligt een zee aan informatie verborgen: tekeningen, eerste aanzetten, veranderde composities, soms zelfs hele andere schilderijen. Daarnaast kunnen de bovenste verflagen sporen van slijtage en verkleuring vertonen.

Beeldverhaal van de Mixteken

Ook stelt de NWO professor Maarten Jansen van de Universiteit Leiden in staat onderzoek te doen naar een beeldverhaal dat de Mixteken – een Midden-Amerikaanse volk – in de zestiende eeuw maakten. Het beeldverhaal beschrijft de heersende dynastieën en de mythes rond hun hoogtijdagen in de zes eeuwen voor de komst van de Spaanse veroveraars.

Het manuscript is één van de weinige overgebleven beeldverhalen en herbergt een verrassing: onder de nu zichtbare tekeningen zijn nog oudere tekeningen ontdekt. Tot nu toe is er echter nog niemand in geslaagd de onderliggende lagen bloot te leggen zonder het bestaande werk te beschadigen. Dit onderzoek streeft ernaar om dat mogelijk te maken. Het is de bedoeling dat het komende onderzoek daar verandering in zal brengen.

De kleuren van Vincent van Gogh

Binnen het programma Science4Arts zal onderzoek gedaan worden naar de kleuren van de schilderijen van Vincent van Gogh. Bekend is dat zijn schilderijen in de loop der jaren flink zijn verkleurd. Met behulp van digitale reconstructietechnieken gaan onderzoekers proberen te achterhalen hoe de werken van de kunstenaar er in zijn tijd eigenlijk uitzagen.

Een jaar geleden ontdekten onderzoekers van de TU Delft al waarom de gele kleuren op Vincent van Gogh’s schilderijen langzaam bruin worden. De verkleuring zou veroorzaakt zijn door het chroom dat de schilder in zijn verf gebruikte.

Overzicht van Boeken over Rembrandt van Rijn