Dark
Light

Oud en nieuw 1939: Churchills favoriete oorlogsliedje

2 minuten leestijd
Run Rabbit Run - Konijn (CC0 - Pixabay - EME)
Run Rabbit Run - Konijn (CC0 - Pixabay - EME)

Een liedje over een konijn zou het favoriete oorlogsliedje van oorlogspremier Winston Churchill zijn geweest. Het aanstekelijke deuntje en de luchtige tekst van ‘Run rabbit run’, gezongen door het komische duo Flanagan and Allen, was voorafgaand aan de kerstdagen van 1939 populair in het Verenigd Koninkrijk. Het in oktober voor het eerst in het theater gezongen liedje gaat over een konijn dat moet wegrennen om niet in de rabbit pie te belanden van de boer met zijn jachtgeweer en heeft eigenlijk niets te maken met kerst.

Populair werd het door de mythe dat bommen van de Duitse Luftwaffe tijdens een aanval op vliegboten op Shetland op 13 november 1939 slechts een of twee konijnen wisten te raken. Een plaatselijke inwoner liet zich in een bomkrater fotograferen met in zijn hand een dood konijn, dat er te ongeschonden uitzag om werkelijk slachtoffer te zijn van het bombardement. In werkelijkheid was het dier dan ook afkomstig van een lokale slager in de hoofdstad Lerwick. Hoe dan ook, ‘Run rabbit run’ werd een smakelijke parodie op de vermeende onkunde van de Luftwaffe.

Het was een parodie die de betrekkelijke onbevangenheid van de kerstperiode van 1939 in het Verenigd Koninkrijk kenmerkte. In 1940 zou de sfeer totaal omgeslagen zijn vanwege de bombardementen op Britse steden die vele slachtoffers eisten, maar nu kon men nog even genieten van een kerst die bijna als vanouds was in vergelijking met de kerstdagen van de jaren die zouden komen.

Stille nieuwjaarsvieringen

Kerstmis 1939 verliep rustig en zonder oorlogsgeweld in het Verenigd Koninkrijk. Als gevolg van winterse omstandigheden, de verduistering en de afwezigheid van mannen in de strijdkrachten was de stemming minder feestelijk dan in vredestijd. Nog minder uitbundig was het vermoedelijk tijdens oud en nieuw, toen de autoriteiten hadden opgedragen dat nieuwjaarsvieringen in stilte moesten verlopen. Desondanks had een menigte mensen zich verzameld op Piccadilly Circus in Londen en overtrad iemand met zijn zaklamp de verduisteringsplicht door op een klok te schijnen tijdens het aftellen naar het nieuwe jaar.

In Westminster zong een distinctief geklede, gezette man met een kaal hoofd op een drukbezocht nieuwjaarsfeestje in de woning van de minister van Handel enthousiast mee met het op een accordeon gespeelde deuntje van ‘Run Rabbit Run’.

‘Run rabbit – run rabbit – Run! Run! Run! Don’t give the farmer his fun! Fun! Fun! He’ll get by without his rabbit pie. So run rabbit – run rabbit – Run! Run! Run!’

…klonk uit de mond van de man wiens belangrijkste erfenis misschien wel zijn fenomenale, virtuoze toespraken zijn die het Verenigd Koninkrijk door de oorlog sleepten. Op 10 mei 1940 werd hij, Winston Churchill, door George VI benoemd tot premier, als opvolger van Neville Chamberlain.

Bovenstaande tekst is grotendeels afkomstig uit het boek “Kerstmis onder vuur” van Kevin Prenger. Het boek vertelt over hoe de kerstdagen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gevierd en beleefd, aan het front, thuis en in de kampen. Ook nu de kerstdagen achter de rug zijn, blijft het boek interessant om te lezen.

Kevin Prenger (1980) is hoofdredacteur artikelen van TracesOfWar.nl. Zijn aandacht gaat vooral uit naar de geschiedenis van de Holocaust en nazi-Duitsland. In 2015 verscheen zijn boek Oorlogszone Zoo, over de geschiedenis van de Berlijnse dierentuin tijdens de naziperiode. Verschillende boeken over minder bekende verhalen uit de Tweede Wereldoorlog volgden: De boodschapper uit de hel, Een rechter in Auschwitz, Het masker van de massamoordenaar, Kerstmis onder vuur en Kolberg, Meer dan alleen Auschwitz en In de schaduw van Schindler. Momenteel werkt hij aan een boek over onderwijs en indoctrinatie van de jeugd in nazi-Duitsland. Zie ook zijn website of X-account.

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 53.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×