De religieuze geschiedenis van de stad Munster en het gelijknamig dal in de Elzas begint in het jaar 660 met de bouw van een door Ierse monniken gestichte Benedictijnenabdij die eeuwenlang toonaangevend was op godsdienstig en economisch vlak. Nadat Luthers ideeën in 1530 echter ook Munster bereikten, ging de vroegere katholieke abdijkerk evenals menig ander bedehuis in het dal over in handen van de protestantse gemeenschap. Een overzicht:
De protestantse hervorming
Reeds in de vijftiende eeuw rommelde het danig binnen de katholieke kerk. De talrijke machtsmisbruiken van veel geestelijken, de aflatenhandel en het steeds verder ontbreken van een authentieke beleving van het geloof vormden al snel de basis van een voor die tijd revolutionair ideeëngoed. Geen wonder dus dat binnen Europa voorvechters zoals John Wyclif (1330-1384) en Johannes Hus (ca. 1370-1415) opriepen tot een meer humaner geloof. Als in 1517 Maarten Luther (1483-1546) dan ook zijn 95 stellingen uithangt op de deur van de kerk in Wittenberg en daarmee openlijk de talrijke wantoestanden binnen de clerus aankaart is het schisma binnen het westerse christendom een feit en krijgt de reformatie vaste vorm.
Verder verloop
Na de Vrede van Westfalen (1648) gaf de koninklijke macht echter opnieuw de voorkeur aan de terugkeer van het katholieke geloof en maakte het systeem van de gelijktijdige kerken, de zogenaamde simultaankerken verplicht. Daardoor dienden de protestanten het gebruik van hun kerken te delen met de katholieken. Behalve in het dorpje Soultzeren werd dit systeem overal ingevoerd en bestaat het eigenaardig genoeg tot op de dag van vandaag nog steeds in Gunsbach.
De protestantse kerk in Munster
Daarnaast trekken in het bijzonder de kunstig gesculpteerde doopvont en de gebeeldhouwde preekstoel versierd met de vier evangelisten de aandacht. Beide composities zijn een creatie van de bekende Zwitserse beeldhouwer Henri Valette (1877-1962). Op het altaar zijn dan weer enkele fraaie ornamenten aangebracht zoals een verwijzing naar de tien geboden aan de linkerkant en het anker van de hoop samen met de avondmaalsbeker aan de rechterkant.
Enkele andere protestantse godshuizen in het dal
Het godshuis van Gunsbach wordt zoals eerder reeds gezegd nog steeds gelijktijdig gebruikt door zowel de katholieke als de protestantse inwoners van de dorpjes Gunsbach en Griesbach en is daardoor nog altijd een simultaankerk. De twee dorpen behoorden van oudsher toe aan de Graven van Ribeaupierre die er in 1575 het protestantisme introduceerden. Het was tevens in Gunsbach dat de vader van Albert Schweitzer (1875-1965) er later zijn ambt van predikant uitoefende. Noemenswaardig is het feit dat de kerktoren drie klokken telt, waarvan één dateert uit 1423.
Een ander verhaal is dat van Metzeral. Om een eind te maken aan het bestaan van de simultaankerk besloot de gemeente immers in 1895 een uitsluitend protestantse kerk te bouwen. Opmerkelijk bij dit bedehuis zijn de mooi uitgevoerde glas-in-loodramen waar de reformatoren Maarten Luther, Johannes Calvijn (1509-1564), Martin Bucer (1491-1551) en Huldrych Zwingli (1484-1531) zij aan zij zijn afgebeeld.
In Muhlbach, een dorpje van nog geen duizend inwoners, stond gedurende verscheidene eeuwen dan weer een grote simultaankerk open voor zowel katholieke als protestantse parochianen. Toen deze tijdens de Eerste Wereldoorlog verwoest werd, werden er twee kerken opgericht: een katholieke in het lager gelegen deel van het dorp en een protestantse kerk op de vroegere plaats van het verwoeste kerkgebouw. Op de muur van de toren valt de volgende gegraveerde tekst te lezen: “Ein feste Burg ist unser God” (God is onze machtige burcht).
Al bij al dus meer dan redenen genoeg om dit stukje boeiend religieus erfgoed in deze prachtige regio te (her)ontdekken…
