Maandag is het exact 600 jaar geleden dat de monnik Helmich de Lewe de laatste hand legde aan het beroemde gebedenboek van hertogin Maria van Gelre. Het wordt beschouwd als de grootste kunstschat uit middeleeuws Gelderland, maar het boek kan niet onderzocht worden omdat het dringend gerestaureerd moet worden.
Johan Oosterman, hoogleraar Oudere Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit, wil dat met behulp van crowdfunding realiseren. Behalve dat dat geld oplevert, geeft het ook de kans om publiek op een andere manier bij wetenschap te betrekken.
Cruciale schakel in cultuurgeschiedenis
Hertogin Maria van Gelre zelf gaf opdracht tot het maken van dit meest ambitieuze en bijzondere gebedenboek uit die jaren. Het is een meesterwerk dat zijn vroomheid en klasse weerspiegelde: met de hand geschreven in – en dat is opvallend anno 1415 – de volkstaal. Ingericht naar de persoonlijke wensen van de hertogin met meer dan duizend pagina’s vol heiligen, prachtige illustraties en gemaakt in Gelderland.
Johan Oosterman:
‘Het boek is sterk beïnvloed door het werk van de beroemde miniaturisten de gebroeders van Limburg en is een cruciale schakel in de cultuurgeschiedenis van Nederland.’
Maar hoe is het gemaakt? Waarom koos Maria voor teksten in de landstaal en niet voor het veel gebruikelijker Latijn? Wat leert het boek ons over de vroege geschiedenis van de Nederlandse kunst?
Restauratie noodzakelijk
Helaas is het boek door eeuwen van gebruik zo kwetsbaar en beschadigd geraakt dat dit soort vragen niet beantwoord kunnen worden. Het ligt opgesloten in een doos in de Staatbibliotheek in Berlijn. Restauratie is noodzakelijk.
Johan Oosterman:
‘Het gebedenboek van Maria van Gelre verdient door zijn bijzondere vorm een eigen plek in de geschiedenis. Ik wil het boek laten restaureren en weer toegankelijk maken, zodat het opnieuw tentoongesteld en onderzocht kan worden. Daarvoor is geld nodig, om te beginnen 25.000 euro. Iedereen die dat wil kan grote of kleine bijdragen leveren aan het project, bijvoorbeeld door een bladzijde te adopteren.’
Eerste crowdfunding project
De crowdfunding voor het project van Johan Oosterman loopt via een nieuw, eigen platform van de Radboud Universiteit. Femke de Jong, hoofd afdeling Relatieontwikkeling & Fondsenwerving:
‘De basisfinanciering voor de kerntaken van de universiteit is helaas niet voldoende om alles te financieren wat de universiteit zou willen bieden. Met dit platform kunnen onze onderzoekers zelf maatschappelijk relevant onderzoek in de schijnwerpers zetten en het publiek vragen om bij te dragen. Behalve dat dat geld oplevert, geeft het ook de kans om publiek op een andere manier bij wetenschap te betrekken.’
Geïnteresseerden kunnen het project steunen met bijdragen van 15 tot en met 1000 euro. Beloningen variëren van een digitale scan met toelichting, een speciale lezing tot een reis naar Berlijn, waar het gebedenboek in de Staatsbibliotheek ligt. Bezoek voor meer informatie www.ru.nl/crowdfunding
