SALT-akkoorden (1969-1979)

De SALT-akkoorden, Strategic Arms Limitation Talks waren afspraken uit de tijd van de Koude Oorlog. De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie besloten het aantal kernwapens terug te brengen. In twee rondes werd besloten het aantal nucleaire wapens van beide grootmachten af te bouwen. De afspraken werden gemaakt in een periode die wel bekend staat als Détente, een periode van relatieve ontspanning tijdens de Koude Oorlogsjaren.

De Amerikaanse president Lyndon B. Johnson was de eerste die in 1967, in de tijd van de Vietnamoorlog, voorstelde om gesprekken aan te gaan met de Sovjet-Unie over wapenvermindering. Het duurde nog tot 1969 voordat de gesprekken ook daadwerkelijk op gang kwamen. Er vonden twee bijeenkomsten plaats. De eerste ronde van SALT I-overleggen werden georganiseerd in Helsinki in de jaren 1969-1972. Daarna volgde een tweede serie gesprekken van 1972-1979, die voortborduurde op de afspraken die tijdens SALT I waren gemaakt.

SALT I-akkoorden (1969-1972)

De eerste ronde overleggen vond plaats in Helsinki en Wenen van 17 november 1969 tot 26 mei 1972. Er werd daarmee vergaderd op neutrale grond. Finland (Helsinki) en Oostenrijk (Wenen) hadden namelijk met de Sovjet-Unie afgesproken dat ze zich neutraal zouden opstellen in de Koude Oorlog. Op 26 mei 1972 ondertekenden Leonid Brezjnev en de Amerikaanse president Richard Nixon een akkoord over de reductie van antiballistische raketsystemen, en daarnaast een interim-verdrag over de beperking van strategische aanvalswapens.

SALT II-akkoorden (1972-1979)

Op 18 juni 1979 ondertekenden overeenkomst de president van de Sovjet-Unie, Leonid Brezjnev, en de president van de Verenigde Staten Jimmy Carter een overeenkomst waarin ze afspraken om de hoeveelheid lanceerinstallaties te reduceren.

De spanning loopt weer op vanaf 1979

Toen een half jaar later de Sovjet-Unie Afghanistan binnenviel, kwam er een einde aan de ontspanning tussen Oost en West. Om die reden hebben de Verenigde Staten het gemaakte SALT-verdrag nooit geratificeerd. Toch hielden zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie zich wel aan de overeenkomst.

Na de SALT-akkoorden volgden in de jaren 1980 verdere besprekingen over wapenreductie. Allereerst de zogenoemde START I (Strategic Arms Reduction Treaty) van 1982-1991, die op initiatief van Ronald Reagan begonnen. In juli 1991 ondertekenden George H.W. Bush en Michael Gorbatsjov deze afspraken, kort voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Daarna volgden de START II-besprekingen, die in januari 1993 door Bush en Jeltsin geratificeerd werden.

Leestip: Koude Oorlog. Een wereldgeschiedenis – Odd Arne Westad
Handig: Koude Oorlog – Samenvatting & tijdlijn

Bronnen ▼